اثر اسيد ساليسيليك بر رونوشت برداري از ژن بتائين آلدهيد دهيدروژناز در سيب‌زميني (.Solanum tuberosum L) رقم آگريا تحت تنش شوري

تنش شوري، يك تنش محيطي است كه رشد و نمو گياهان و توليد محصولات كشاورزي ازجمله سيب‌زميني را در بيشتر نقاط جهان متأثر مي‌سازد. بحران زيست‌محيطي درياچه اروميه و اثرات منفي آن بر زمين هاي كشاورزي اطراف اين درياچه به‌عنوان يك تهديد جدي براي توليد بسياري از محصولات مهم و اقتصادي كشاورزي همچون سيب زميني محسوب مي شود. گلايسين بتائين در اكثر گياهان به‌عنوان يك ماده غير سمي باعث افزايش تحمل گياهان به شرايط نامناسب تنش هاي شوري و خشكي مي گردد. مطالعات زيادي در مورد چگونگي دخالت ساليسيلات ها در واكنش گياهان به تنش هاي غيرزنده محيطي از قبيل تابش ماوراي بنفش، خشكي، شوري و سرمازدگي انجام يافته است. در اين تحقيق، تأثير تنش شوري (كلريد سديم) و تيمار اسيد ساليسيليك بر بيان ژن بتائين آلدهيد دهيدروژناز (LOC102601322) به روش RT-PCR نيمه كمي در گياهچه هاي سيب‌زميني رقم اگريا در محيط كشت MS بررسي شد. براي اين منظور، آزمايشي به‌صورت آزمايش فاكتوريل در قالب طرح كاملاً تصادفي با سه تكرار و در هر تكرار با چهار ريز نمونه در آزمايشگاه كشت بافت گياهي گروه علوم و مهندسي باغباني دانشگاه تبريز به اجرا در آمد. عامل‌هاي آزمايش، شامل شوري (كلريد سديم) در دو سطح (صفر و 70 ميلي مول بر ليتر)، اسيد ساليسيليك در چهار سطح (صفر، 1، 10 و 100 ميلي مول بر ليتر) بود. نتايج نشان داد كه اثر تيمار كلريد سديم بر ميزان گلايسين بتائين معني دار بود، بااين‌حال اثر متقابل شوري و اسيد ساليسيليك بر صفات بيوشيميايي معني دار نبود. نتايج مولكولي نشان داد كه ميزان بيان ژن بتائين آلدهيد دهيدروژناز در تمام غلظت‌هاي بررسي‌شده اسيد ساليسيليك و تنش شوري نسبت به گياه شاهد افزايش قابل‌توجهي نشان داد كه حداكثر ميزان بيان اين ژن در غلظت 100 مول بر ليتر اسيد ساليسيليك مشاهده شد. همبستگي معني داري بين بيان ژن بتائين آلدهيد دهيدروژناز و ميزان گلايسين بتائين مشاهده شد. چنين به نظر مي رسد كه كاربرد اسيد سالسيليك موجب كاهش اثرات منفي تنش شوري در گياهچه هاي سيب‌زميني در شرايط كشت درون شيشه اي مي گردد.