بررسي اثر محدوديت اندازه مبدأ و تنش آبي بر رنگيزه هاي فتوسنتزي، فعاليت آنزيمي و عملكرد ارقام جو (. Hordeum vulgare L)

بهينه سازي اندازه مبدا و استفاده مناسب از آن در شرايط تنش آبي نقش مهمي در افزايش عملكرد دانه ايفا مي كند. به منظور تاثير سطوح مختلف برگ زدايي بر فعاليت رنگيزه هاي فتوسنتري و آنزيمهاي آنتي اكسيداني در جهت بهبود عملكرد ارقام جو در شرايط تنش، آزمايشي گلخانه اي به‌صورت فاكتوريل در قالب طرح كاملاً تصادفي با سه تكرار اجرا شد. تيمارها شامل رژيم آبياري در دو سطح آبياري مطلوب (شاهد) و قطع آبياري در ابتداي شيري شدن دانه، چهار رقم جو (زهك، نيمروز، ريحان و خاتم) و سه تيمار برگ‌زدايي شامل بدون حذف برگ، حذف همه برگ‌ها به‌غيراز برگ پرچم و حذف همه برگ‌ها به‌غيراز برگ پرچم و ماقبل پرچم بودند. نتايج نشان داد كه تنش آبي بر محتواي كلروفيل a و b، كاروتنوئيد، آنزيم كاتالاز، پراكسيداز، عملكرد بيولوژيك، شاخص برداشت و عملكرد دانه اثر معني‌داري داشت. در همه سطوح برگ‌زدايي در شرايط تنش آبي محتواي كلروفيل a در رقم ريحان بيشتر از ساير ارقام بود. همچنين تنش خشكي و برگ‌زدايي باعث كاهش 87.71 درصدي ميزان كاروتنوئيد در رقم زهك شد. حذف همه برگ‌ها به‌غيراز برگ پرچم و ماقبل پرچم باعث افزايش فعاليت آنزيم كاتالاز به ميزان 98.76 درصد در رقم ريحان در شرايط تنش آبي شد. از طرفي در شرايط تنش آبي حذف همه برگ ها به غير از برگ پرچم منجر به افزايش فعاليت آنزيم پر اكسيداز در همه ارقام به غير از رقم نيمروز شد. به نظر مي رسد اعمال تيمار برگ زدايي با افزايش محتواي كلروفيل a و فعاليت آنزيم هاي آنتي اكسيداني بويژه پراكسيداز باعث افزايش مقاومت گياه به تنش آبي در برخي ارقام جو نظير ريحان شده است به گونه اي كه حذف همه برگها به غير از برگ پرچم باعث افزايش معني دار شاخص برداشت و عملكرد رقم ريحان نسبت به ساير ارقام در شرايط تنش خشكي شده است.