تاثير محدوديت آبياري بر عملكرد و كيفيت علوفه گندم و شبدر ايراني در كشت مخلوط

يك پژوهش مزرعه‌اي در سال زراعي 95-1394 در شهرستان سلسله اجرا گرديد تا اثر آبياري محدود ناشي از آبياري جزئي ريشه بر عملكرد و كيفيت علوفه و بهره‌وري آب گندم و شبدر ايراني در كشت خالص و مخلوط مورد بررسي قرار گيرد. آزمايش به صورت فاكتوريل دو عاملي بر پايه طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار انجام شد. عامل اول روش آبياري (آبياري كامل و آبياري جزئي سيستم ريشه‌اي) و عامل دوم الگوي كاشت (كشت خالص گندم، كشت خالص شبدرايراني، كشت مخلوط روي رديف‌هاي جداگانه و كشت مخلوط روي يك رديف) بود. نتايج نشان داد كه عملكرد علوفه در تمامي الگوهاي كاشت به طور منفي تحت تأثير آبياري جزئي ريشه قرار گرفت. با اعمال آبياري جزئي ريشه، توليد ماده خشك در كشت خالص گندم، كشت خالص شبدر ايراني، كشت مخلوط روي يك رديف و كشت مخلوط روي رديف‌هاي جداگانه به ترتيب 16، 15، 9 و 8 درصد كاهش پيدا كرد. آبياري جزئي ريشه باعث بهبود بهروه‌وري آب براي توليد علوفه در كليه الگوهاي كاشت شد. كشت‌هاي مخلوط داراي بيشترين درصد افزايش بهره‌وري آب (براي كشت مخلوط روي يك رديف و روي رديف‌هاي جداگانه به ترتيب 83 و 77 درصد) بودند. آبياري جزئي ريشه كيفيت علوفه در كشت مخلوط را كاهش داد به طوري كه ADF و NDF به ترتيب 6 و 4 درصد افزايش و پروتئين خام و ماده خشك قابل هضم به ترتيب 15 و 7 درصد كاهش پيدا كردند. با اين حال، كيفيت علوفه در كشت مخلوط بيشتر از كشت خالص گندم بود. نسبت برابري زمين تنها در شرايط آبياري جزئي ريشه بيشتر از يك بدست آمد (1.024) كه 8.8 درصد بيشتر از مقدار آن در شرايط آبياري كامل ريشه بود. به عبارت ديگر براي توليد علوفه، كشت مخلوط گندم و شبدرايراني تنها در شرايط آبياري جزئي ريشه داراي مزيت است.