بررسي رابطه بين فضاهاي بي‌دفاع شهري و رفتارهاي خشونت‌آميز شهر تهران

با توجه به اهميت پيشگيري از رخداد رفتارهاي خشونت‌آميز در شهر تهران به‌ويژه سرقت، نزاع و درگيري، كيف‌قاپي و مزاحمت عليه شهروندان و بررسي عوامل تأثيرگذار بر افزايش رفتارهاي خشونت‌آميز، اين تحقيق با هدف بررسي نقش فضاهاي بي‌دفاع شهري در رفتارهاي خشونت‌آميز در شهر تهران انجام پذيرفته است. در اين تحقيق از روش تركيبي (آميخته) استفاده شده است. به‌منظور دستيابي به رفتارهاي خشونت‌آميز و تعداد وقوع آن‌ها از روش تحليل ثانويه استفاده گرديده است و براي بخش شناخت فضاهاي بي‌دفاع و علل تفاوت در نوع رفتارهاي خشونت‌آميز از مشاهده مشاركتي و براي بررسي همبستگي بين متغيرهاي تحقيق از روش همبستگي بهره‌گيري شده است. همچنين در اين تحقيق 124 نقطه جرم‎خيز در شهر تهران به‌عنوان مناطق مورد مطالعه مطرح مي‌باشند و از تعداد 384 نفر برحسب فرمول كوكران اطلاعات مورد نياز با پرسشنامه محقق‎ساخته گردآوري گرديده است. طبق يافته‌هاي به‎دست‎آمده مي‌توان گفت كه در بي‌دفاع شدن فضاهاي شهري هر دو بُعد فيزيكي و اجتماعي فضاهاي شهري مؤثرند و نظرياتي كه تنها بر يك بُعد از ويژگي‌هاي فضاهاي بي‌دفاع براي كنترل خشونت توجه كرده‌اند (چه فيزيكي، چه اجتماعي) نمي‌توانند كليت فضاهاي بي‌دفاع را به‌طور متناسب نشان داده و سبب كاهش خشونت شوند؛ بنابراين، نظرياتي كه بر هر دو بُعد توجه كرده‌اند، كليت فضاهاي بي‌دفاع را بهتر نشان مي‌دهند. از سوي ديگر، نظريات تك‌بعدي نيز تنها با توجه به نوع خشونت مي‌توانند مورد توجه قرار گيرند. در بي‌دفاع شدن فضاها هر دو بُعد تأثير دارند، اما در مقام مقايسه با توجه به نتايج به‎دست‎آمده برحسب نوع خشونت‌هاي بررسي‎شده، عوامل اجتماعي بيشتر از عوامل فيزيكي فضاها را براي وقوع مزاحمت بي‌دفاع مي‌كنند. همچنين، عوامل اجتماعي نقش بيشتري در مُستعد كردن فضاها براي وقوع كيف‌قاپي و نزاع و درگيري دارند، اما عوامل فيزيكي نقش بيشتري در مُستعد كردن فضاها براي وقوع سرقت دارند؛ بنابراين، راهكارهاي معطوف به كاهش خشونت از طريق طراحي شهري بايد بر هر دو بُعد فيزيكي و اجتماعي فضاها، به‌طور هم‌زمان توجه كنند تا بتوانند بيشترين تأثير را بر كاهش خشونت و جرائم از طريق طراحي شهري و مداخله در محيط اطراف بگذارند.