كاركرد معرفتي محاكات از ديدگاه توماس آكوئيني

توماس آكوئيني كه در بسياري از ديدگاههاي خود از فلسفه‌ ارسطو الهام گرفته است، همچون ارسطو هنر را نوعي محاكات قلمداد ميكند، اما مفهوم محاكات نزد او مفهومي صرفاً ارسطويي نيست بلكه تحت تأثير ديدگاههاي متفكراني همچون آگوستين و ديونوسيوس مجعول نيز بوده است. او محاكات را در بافت مباحث الهيات مسيحي و مباحث مربوط به زبان استعاري متون مقدس بكار برده است. بهمين دليل، مفهوم محاكات نزد آكوئيني، بلحاظ كاركرد معرفتي با يك دوراهي مواجه است. از سويي، محاكات ميتواند سبب ايجاد قبض و بسط در مخاطب شود و چه بسا با تأثيرگذاري بر خيال وي، او را از مسير عقلانيت منحرف سازد. اما از سوي ديگر، بنظر ميرسد زبان كتاب مقدس، كه براي هدايت مخاطبان به مسير تعقل و دينداري نگاشته شده‌، با زبان آثار هنري مشترك است و در متن مقدس نيز انواع مختلف محاكات بكار رفته است؛ حتي فراتر از اين، تبيين رابطۀ جهان هستي با خداوند بر پايۀ مفهوم محاكات صورت ميگيرد. در مقالۀ حاضر تلاش ميشود با تحليل آراء آكوئيني و اشارات او به فيلسوفاني همچون ارسطو، آگوستين و ديونوسيوس مجعول، تبيين روشني از مفهوم محاكات و كاركرد معرفتي محاكات هنري نزد وي ارائه شود.