مباني فرانظري در مناظرات تمدني روابط بين‌الملل

هدف پژوهش حاضر بررسي و تبيين چگونگي صورت‎بندي مناظره‌ي تمدني در روابط بين‎الملل است. در اين راستا، اين‌كه دو طيف اصلي فعال اين مناظره، صورت‎بندي مباحث خود را بر چه مباني فرانظري‌اي استوار ساخته‎ و به‌تناسب آن، چه احكام و گزاره‌هاي نظري و تمدني را در روابط بين‌الملل وارد كرده‌اند، بررسي شده است. نتايج پژوهش نشان مي‎دهند وجود دو نوع مباني فرانظري به‌ويژه در بعد هستي‎شناختي نسبت به تمدن سبب شده است كه دو طيف نظريه‎هاي تمدني در روابط بين‎الملل را شاهد باشيم. طيف نخست، تمدن را به‌عنوان يك وضعيت، ابژه يا پديده‌ي عيني مي‌دانند و طيف دوم تمدن را به‌مثابه يك فرايند، سوژه و پديده‌ي گفتماني در نظر مي‎گيرند. هر يك از اين خوانش‎هاي تمدني، خروجي‎هاي مختلفي در تحليلِ نظام بين‎الملل، سياست خارجي، امنيت و ... در پي دارند.