نقش سرمايه فرهنگي خانواده در سبكهاي فرزندپروري: مطالعه‌اي در ميان سرپرستان خانواده‌هاي رشت

امروزه ساختار جامعه برخوردار از يك فضاي اجتماعي درهم آميخته از اشكال متنوع سرمايه است كه موقعيتهاي اجتماعي را به لحاظ سلسله‌ مراتبي از يكديگر متمايز مي‌سازد. در اين ميان سرمايه فرهنگي به عنوان پلي ميان اقتصاد و فرهنگ نقشي بسزا دارد كه سبب مي ‌شود خانواده به منزلۀ يك متغير فرهنگي‌ اجتماعي اثري تعيين كننده در فرايندهاي رواني و شيوه‌هاي تربيتي فردي و اجتماعي فرزندان خويش داشته باشد. لذا نگرشها و رفتارهاي والدين كه در قالب الگوي خانوادگي با شيوه‌هاي فرزندپروري نمود پيدا مي‌كند، مستلزم شناخت و بررسي بيشتر است. هدف پژوهش حاضر بررسي نقش سرمايه فرهنگي در سبكهاي فرزندپروري است. جامعه آماري اين پژوهش شامل سرپرستان خانوارهاي شهر رشت بوده است. در اين مطالعه 383 سرپرست خانوار از پنج منطقه شهر رشت با روش نمونه‌گيري طبقه‌بندي احتمالي انتخاب شدند. براي سنجش متغيرهاي پژوهش از پرسشنامه محقق ‌ساخته سرمايۀ فرهنگي براساس نظريۀ بورديو و پرسشنامه فرزندپروري بامريند (1991) استفاده شده است. داده‌هاي به‌ دست آمده با روش همبستگي پيرسون و رگرسيون چندمتغيره مورد تجزيه و تحليل قرار گرفته اند. نتايج كلي نشان داد كه رابطه اي معنادار ميان سرمايه فرهنگي و سبكهاي فرزندپروري وجود دارد. اين رابطه در سبك استبدادي منفي و در سبكهاي مقتدرانه و سهل‌گيرانه مثبت است. براساس نتايج رگرسيون چندمتغيره به شيوه همزمان كل متغيرهاي مستقل (سرمايه فرهنگي تجسم‌يافته، سرمايه فرهنگي عينيت‌يافته، سرمايه فرهنگي نهادي، پايگاه اقتصادي اجتماعي) 29/3، 43/8 و 17/8 درصد از تغييرات متغيرهاي وابسته (سبكهاي مستبدانه، مقتدرانه و سهل‌گيرانه) را تبيين مي‌كنند. علاوه بر اين سرمايه نهادي و پايگاه اقتصادي اجتماعي بيشترين تأثير را در سبكهاي فرزندپروري دارند.