رسانه‌اي‌كردن هويت متهم در فرايند تحقيقات مقدماتي؛ فرصت‌ها و چالش‌ها

رسانه‌ها نقش مهمي در واكنش به ارتكاب جرم در مراحل مختلف رسيدگي كيفري دارند. ابتكار قانون‌گذار در مادۀ 96 قانون آيين دادرسي كيفري مصداق بارزي از فعاليت‌هاي وسايل ارتباط جمعي در مرحلۀ تحقيقات مقدماتي است. به‌موجب اين مقرره، رسانه‌ها، با انتشار هويت متهم متواري، اين بخش از فرايند دادرسي را تسهيل مي‌كنند. در واقع با گريختن متهم، رسيدگي دادسرا متوقف مي‌شود و با انتشار مشخصات و دسترسي مجدد به وي تعقيب كيفري دوباره به جريان مي‌افتد. همچنين با رسانه‌اي‌شدن هويت متهم بازداشت‌شده كه به ارتكاب جرايم متعدد اقرار كرده است، بزه‏ديدگان فرصت اقامۀ دعوا جهت تعقيب وي را خواهند داشت. البته قانون‌گذار، با ملاحظۀ معايب اين عمليات، رسانه‌اي‌كردن هويت متهم را محدود و منوط به رعايت يك سري ضوابط قانوني كرده است. هدف از اين نوشتار، ضمن تبيين كاركردها و ايراداتِ رسانه‌اي‌كردن هويت متهم در مرحلۀ تحقيقات، مطالعۀ اين ضوابط جهت ممانعت از هر گونه بي‏نظمي است. روش انجام اين پژوهش توصيفي‌تحليلي و انتقادي است و با استفاده از منابع اصيل كتابخانه‌اي صورت گرفته است. بنا به مطالعات نظري پژوهش، درج مشخصات متهم در رسانه‌ها داراي ماهيت قضايي بوده و لازم است «آيين‌نامۀ اجرايي نحوۀ انتشار هويت متهم»، كه دربردارندۀ بايسته‏هايي چون رسانۀ مجاز به انتشار هويت، تعداد انتشار آگهي و... است، توسط متخصصين تدوين گردد.