عنوان مقاله :
نقش چينهنگاري مكانيكي در هندسه چينخوردگي، با استفاده از دادههاي زيرسطحي مطالعهي موردي: تاقديسهاي آغاجاري و پازنان (جنوب فروبار دزفول)
پديد آورندگان :
توكلي يركي ، مهدي دانشگاه شهيد بهشتي - دانشكده علوم زمين - گروه زمينشناسي , علوي ، احمد دانشگاه شهيد بهشتي - دانشكده علوم زمين - گروه زمينشناسي , قاسمي ، محمدرضا سازمان زمينشناسي و اكتشافات معدني كشور - پژوهشكده علوم زمين , عبدالهيفرد ، ايرج شركت ملي نفت ايران
كليدواژه :
زاگرس , چينه نگاري مكانيكي , افق جدايشي مياني , تاقديس آغاجاري , تاقديس پازنان
چكيده فارسي :
اهميت چينهنگاري مكانيكي سنگها در جنبششناسي چينها از ديرباز مورد توجه زمينشناسان ساختماني بوده است. دو پارامتر تغييرات رخساره رسوبي و ستبراي واحدهاي كمقوام، نقش تعيينكنندهاي در فعاليت تواليها به عنوان افقهاي جدايشي ايفا ميكنند. هدف اين پژوهش، بررسي نقش چينهنگاري مكانيكي بر هندسه چينخوردگي در دو تاقديس هيدروكربني آغاجاري و پازنان در پهنه فروبار دزفول است. به همين منظور از برشهاي لرزهاي، اطلاعات چينهنگاري و نمودارهاي پتروفيزيكي برخي از چاههاي موجود در گستره و همچنين مطالعات چينهنگاري پيشين ناحيه دزفول استفاده شده است. نتايج اين پژوهش نشان ميدهد كه سازند گرو يكي از سطوح اصلي جدايشي مياني در ساختار آغاجاري به شمار ميآيد و تاثير بسزايي در كنترل هندسه چينخوردگي توالي پُرقوام كرتاسهزيرين تا اليگوميوسن (سازندهاي فهليان تا آسماري) داشته است. سازند تبخيري دشتك و ساير سازندهاي تبخيري كمقوام به سن ژوراسيك مياني بالايي (عدايه، علن و سرگلو) نيز در ساختمان آغاجاري فعال بودهاند. در مقابل، در بيشتر بخشهاي ساختمان پازنان، سازند گرو با تغيير به رخساره كمژرفتر هميپلاژيك و سازندهاي ژوراسيك با تبديل شدن به رخساره آهكي پرقوام سازند سورمه، ويژگي مكانيكي لازم را براي ايجاد سطوح جدايشي مياني نداشتهاند. بر پايهي شواهد موجود،مرز تغيير رخسارهي سازندهاي ياد شده در گستره مورد مطالعه، از بين دو تاقديس پازنان و آغاجاري عبور ميكند. افزون بر اين، به نظر ميرسد كه فعاليت بلنداي هنديجانايذه نيز بر كنترل رخساره سازند گرو تاثير داشته است. همچنين بر اساس ويژگيهاي هندسي و ارائه مدل مفهومي هندسي از تكوين اين ساختارها، سبك چينخوردگي تاقديسهاي ياد شده از نوع جدايشي گسلخورده نامتقارن پيشنهاد ميگردد.