كاربرد مدل غيرخطي EGARCH در مدل‌‌سازي مقادير تبخير و تعرق پتانسيل

در مدل‌‌هاي چند متغيره سري زماني با دخالت دادن عوامل مؤثر ديگر، مي‌‌توان نتايج توصيف، مدل‌سازي و پيش‌‌بيني پارامترهاي مختلف را بهبود بخشيد. هم‌‌چنين از آنجا كه مدل‌‌هاي غيرخطي واريانس شرطي، بخش باقي‌‌مانده مدل‌‌هاي خطي را به شكل مناسبي مدل مي‌‌كنند، انتظار مي‌‌رود با تلفيق مدل‌‌هاي خطي و غيرخطي، دقت مدل‌سازي و پيش‌‌بيني‌‌ها افزايش ‌‌يابد. در اين مطالعه از داده‌‌هاي مقادير تبخير و تعرق پتانسيل ايستگاه‌‌هاي شرق كشور (ايستگاه بيرجند، مشهد، زاهدان و زابل) در دوره آماري 2010-1973 در مقياس ماهانه استفاده شده است. از آنجايي كه مدل هدف چند متغيره مي‌‌باشد، علاوه بر داده‌‌هاي تبخير و تعرق پتانسيل، از داده‌‌هاي رطوبت نسبي، سرعت باد و ساعات آفتابي نيز جهت مدل‌‌سازي تبخير و تعرق پتانسيل ماهانه استفاده شده است. مدل‌‌هاي مورد بررسي در اين تحقيق، دو مدل MPAR و MPAR-EGARCH مي‌‌باشد. نتايج بررسي و صحت سنجي داده‌‌هاي مدل‌‌شده نشان داد كه هر دو مدل مورد بررسي از دقت بالايي برخوردار هستند. در اين مطالعه در تمام موارد مدل چند متغيره تلفيقي با واريانس شرطي از دقت بيشتري نسبت به مدل چند متغيره پريوديك آرما برخوردار بودند. هم‌‌چنين نتايج نشان داد كه مدل تلفيقي MPAR-EGARCH نقاط كمينه و بيشينه داده‌‌هاي مورد بررسي را به خوبي برازش داده است. متوسط ميزان خطا در تخمين مقادير تبخير و تعرق پتانسيل توسط مدل MPAR در ايستگاه‌‌هاي بيرجند، مشهد، زابل و زاهدان به ترتيب برابر با 0.4، 0.43، 1.05 و 3.04 و در مدل‌‌هاي تلفيقي MPAR-EGARCH به ترتيب برابر با 0.16، 0.19، 0.55 و 0.59 مي‌‌باشد.