تأثير بهاي واقعي آب بر گسترش سطح روش‌هاي آبياري تحت فشار و بهبود بهره‌وري اقتصادي آب آبياري (مطالعه موردي: شبكه آبياري دشت قزوين)

افزايش بهره‌وري آب يكي از سازوكارهاي مديريت مصرف آب است و ابزارهاي اقتصادي مانند قيمت‌گذاري آب از جمله فرآيندهايي هستند كه منجر به كاهش مصرف و افزايش بهره‌وري آب خواهند شد. در اين پژوهش به بررسي تأثير قيمت‌گذاري آب در افزايش بهره‌وري محصولات كشاورزي در شبكه آبياري دشت قزوين با كمك سيستم‌هاي نوين آبياري پرداخته شده است. بدين منظور با استفاده از اطلاعات موجود شامل هزينه‌هاي احداث شبكه، هزينه‌هاي جاري و ساير هزينه‌ها قيمت تمام شده هر متر مكعب آب در شبكه آبياري دشت قزوين بر اساس روش اقتصاد مهندسي براي سال 1398، 8295 ريال برآورد شد. سپس با توجه به الگوي كشت حاكم بر شبكه، حجم آب مورد نياز محصولات و هزينه و درآمد مرتبط با آنها، بهره‌وري اقتصادي هر يك از محصولات موجود در شبكه در چهار سناريوي مختلف بررسي شد. نتايج نشان داد قيمت فروش آب در شبكه آبياري در سال پايه مطالعه بسيار پايين‌تر از قيمت تمام شده آن است، همچنين قيمت‌گذاري آب در شبكه آبياري، به دليل بالابردن هزينه‌هاي كشاورزان، منجر به تشويق كشاورزان به اجراي سيستم‌هاي نوين آبياري و به تبع آن منجر به كاهش مصرف (به شرط عدم افزايش سطح كشت) و افزايش بهره‌وري آب در شبكه آبياري دشت قزوين مي‌گردد. درصورتي كه كشاورزان نسبت به اجراي سيستم‌هاي نوين آبياري در مزارع خود اقدام نمايند بهره وري اقتصادي در شبكه افزايش مي‌يابد و دولت مي‌تواند آب را به قيمت تمام شده به كشاورزان بفروشد.