برنامه ريزي مكاني زماني ارائه خدمات حمل و نقل شهري عمومي با استفاده از مدل هاي مكان مبنا مطالعه موردي: ايستگاه هاي اتوبوس منطقه 6 تهران

رشد و توسعه شهرها در سال ‌هاي اخير و به ‌تبع آن افزايش جمعيت شهرها، مشكلات عديده ا ي را براي ساكنان به وجود آورده است كه از آن جمله معضلات ايجاد شده در حمل ‌و نقل است.حمل ‌و نقل و جابجايي انسان و كالا فعاليتي مهم براي هر جامعه انساني به شمار مي ‌آيد و تأثيرات عمده ‌اي بر روي الگوهاي زندگي و تعاملات اجتماعي مردم خواهد داشت.  ايستگاه ‌هاي اتوبوس يكي از اجزاي مهم اين سيستم به شمار مي‌ آيد و لازم است ايستگاه ‌ها در محل ‌هايي تعبيه شوند كه باعث افزايش پوشش اين سيستم در مناطق مختلف شهر شوند.  لذا لازم است ايستگاه ‌هاي سيستم اتوبوس ‌راني بر اساس چگونگي توزيع جمعيت و تنوع كاربري ‌ها در مناطق مختلف شهري، طوري مكان ‌يابي گردند كه علاوه بر افزايش دسترسي كاربران به اين سيستم، زمان سفر را نيز كاهش دهند.بر اينا ساس در پژوهش حاضر به برنامه ‌ريزي مكاني ـ زماني ارائه خدمات حمل ‌و نقل شهري عمومي با استفاده از مدل ‌هاي مكان ‌مبنا در منطقه  6  تهران پرداخته ‌شد.  پس از مطالعه و بررسي ‌هاي لازم بر روي منطقه موردنظر،  17  شاخص در قالب سه معيار دسترسي، معيار جمعيتي و وضعيت تردد تعيين گرديد.  به ‌منظور ارزيابي وضعيت ايستگاه ‌هاي موجود و پيشنهاد ايستگاه ‌هاي جديد در منطقه مورد مطالعه از نتايج مدل تحليل شبكه  (ANP) و مدل زماني آلن[1]، بهره برده شد.  نتايج تحقيق نشان داد كه از لحاظ مكاني، از كل مساحت  1557.5 هكتاري منطقه حدود 51 درصد در وضعيت مناسب و نسبتاً مناسب،  30.45 درصد وضع متوسط و حدود  35.1 درصد از كل مساحت منطقه در وضعيت نسبتاً نامناسب و نامناسب قرار دارد؛ و از لحاظ زماني، از  246 ايستگاه موجود و پيشنهادي،  17  ايستگاه داراي اشتراك زماني نمي ‌باشند،  229 ايستگاه داراي اشتراك زماني مي ‌باشند، بنابر اين از ايستگاه ‌هاي داراي اشتراك زماني براي سرويس ‌دهي بيشتر استفاده مي‌شود.  پيشنهاد مي‌شود براي ايستگاه ‌هاي داراي پنج اشتراك، اتوبوس هر  5  دقيقه يكبار، براي ايستگاه ‌هاي داراي چهار اشتراك نيز هر  5  دقيقه، براي ايستگاه ‌هاي داراي سه اشتراك هر  10 دقيقه، براي ايستگاه ‌هاي داراي دو اشتراك هر 15  دقيقه و براي ايستگاه ‌هاي داراي يك اشتراك هر  20  دقيقه اتوبوس از ايستگاه عبور كند.