تغييرات مكاني و زماني زيستگاه هاي ساحلي خليج گرگان تحت تأثير نوسانات درياي خزر

گرمايش زمين و افزايش سطح تراز آب اقيانوس ‌ها تهديد جدي براي محيط زيست تالاب ‌هاي ساحلي مي ‌باشد.  عكس ‌العمل محيط زيستي بزرگترين درياچه كره زمين در مقابل عوامل اقليمي طي هفتاد سال اخير به گونه ‌اي رقم خورده است كه كاهش سطح تراز آب درياي خزر موجب خشك شدن سطح وسيعي از تالاب ‌هاي ساحلي شده است.  هدف اصلي اين پژوهش، ارزيابي تغييرات بوم شناختي زيستگاه ‌هاي ساحلي مهم خليج گرگان طي سال ‌هاي 1995 تا 2019 ميلادي مي‌باشد.  با آناليز تصاوير ماهواره ‌اي لندست و پردازش نتايج داده ‌ها در محيط سامانه اطلاعات جغرافيايي نرخ تغييرات خطوط ساحلي، وضعيت عمق بستر، تبديل پوشش زمين و تغيير زيستگاه ‌هاي ساحلي خليج گرگان محاسبه و طبقه بندي گرديد و نتايج به دست آمده با شواهد ميداني صحت سنجي شد.  نتايج مطالعات نشان داد كه با كاهش  150 سانتي متري سطح تراز آب درياي خزر طي سال ‌هاي 1995  تا 2019  ميلادي، وسعت خليج گرگان به ميزان  176 كيلومتر مربع كاهش يافته است.  نقشه عمق نسبي حاصل از مطالعات شبيه سازي در سنجش از دور نشان مي ‌دهد كه عمق بستر خليج در راستاي شرق به غرب به شدت كاهش يافته است.  مهم ‌ترين عوارض زمين و زيستگاه ‌هاي ساحلي خليج گرگان و درصد فراواني پوشش آن ‌ها در سال  2019  ميلادي شامل خاكريز ساحلي (2 %) مارش شور (7 %)، مارش لب شور (14 %)، تالاب كم عمق (15 %)، پهنه‌هاي گلي (7 %)، پوشش گياهي جنگلي (10 %) و آبگير خليج گرگان و تالاب ميانكاله  0.45 %) بود.  همچنين مساحت زيستگاه ‌هاي تالابي، پوشش گياهي جنگلي و خاكريز ماسه‌ اي با افت سطح تراز آب درياي خزر دچار كاهش شده بود در عوض به وسعت زيستگاه ‌هاي مارش لب شور، شور، پهنه‌هاي گلي و پيت ‌زارها افزوده شده بود.  اين موضوع به خوبي جايگزيني بوم سازگان ‌هاي خشك‌ زي و نيمه آبزي را در قلمرو بوم سازگان آبزي تأييد مي ‌كند كه نوسانات سطح تراز آب درياي خزر تأثير مستقيم بر روي تغييرات محيط زيستي تالاب ‌هاي ساحلي داشته است.