تحليلي بر ساخت‌وسازهاي غيرمجاز در سكونت‌گاه‌هاي غيررسمي (نمونه‌ي موردي شهر مقدس قم)

Analysis of the unauthorized constructions in informal settlements (Case Study: Qom holy city)

حاشيه‌نشيني، كانوني جمعيتي است كه با تكيه بر حركت خودجوش ساكنان و بدون نظارت و كنترل و مديريت شكل گرفته، ساخته شده و سريعاً رشد كرده است و به ‌نوعي در بطن شيوه‌ي زندگي شهري در مقايسه با سه شيوه رايج زندگي، يعني شهري و روستايي و ايلاتي متفاوت مي‌باشد و با ويژگي‌هاي اجتماعي و اقتصادي مخصوص خود، بافت فيزيكي معيني را به وجود مي‌آورند. مي‌توان گفت كه يكي از زمينه‌هاي ناپايداري توسعه‌ي شهري، به‌ويژه در كشورهاي درحال‌ توسعه، گونه‌اي از سكونت با مشكلات حاد، موسوم به اسكان غيررسمي (حاشيه‌نشيني) است كه در حال گسترش فزاينده مي‌باشد و به اتخاذ تدابير ويژه براي ساماندهي وضعيت كنوني و جلوگيري از گسترش آن در آينده نيازمند است. ازآنجاكه اسكان غيررسمي در زمينه‌اي از عوامل فراتر از مكان آن شكل گرفته و گسترش يافته است و متقابلاً بر محيطي فراتر از آن تأثير مي‌گذارد، چاره‌جويي اين مسئله به سياست‌گذاري و اقداماتي نه‌فقط در سطح محلي، بلكه در سطح ملي نياز دارد. درواقع هرچند هسته‌ي اوليه‌ي اين مناطق به مهاجران روستايي شكل گرفته است كه از درآمد اندك كشاورزي دست بريده و به اميد درآمد بيشتر به شهر سرازير شده‌اند؛ اما در مراحل بعدي مأمني براي سكونت فقراي شهر به‌حساب مي‌آيد؛ بنابراين در اين مقاله با استفاده از روش تطبيقي به تحليل نحوه‌ي ساخت‌وسازهاي سكونت‌گاه‌هاي غيررسمي و آثار آن پرداخته شده است و در انتها به راهكارهاي مناسب براي جلوگيري از گسترش ساخت‌وساز در محدوده‌ي ذكرشده اشاره شده است.

Marginalization of population centers that rely on spontaneous motion residents and no monitoring, control and management of the built and have grown rapidly and somehow at the heart of the urban lifestyle compared to three common ways of life, urban, rural and tribal varies with the social and economic characteristics of its own, to create a certain physical tissue. It can be said that one of the field of variation of urban development, especially in developing countries is the residence of acute problems to informal settlement (marginalization) that increasingly expanding and need to adopt special measures to regulate the current situation and prevent its spread in the future. Since informal settlement in the field of factors beyond its location shape and expanded, and mutually on environmental impact beyond remedy this issue, and not only policy measures at the local level, but it needs at the national level. Indeed, every some of the basic rural immigrants from low incomes, Agriculture and cut in the hope of higher incomes have poured into the city, but in the later stages of the stronghold of the residence of the urban poor. Thus, in this paper using comparative method to analyze how settlement construction of informal and its works and finally strategies for preventing the spread of constructions have been mentioned in the above range.