رابطه بين الگوي توزيع فلزات سنگين خاك با كاربري اراضي در دشت يزد اردكان

در سال هاي اخير به دليل گسترش فعاليت هاي صنعتي، غلظت فلزات سنگين در محيط زيست و همچنين مواد غذايي افزايش يافته است. قدرت تجمع زيستي فلزات سنگين از دلايل خطرآفرين بودن، آن ها است. با توجه به اهميت آلودگي عناصر سنگين پژوهش حاضر با هدف ارائه توزيع مكاني آنها در خاك و ارتباط آن با كاربري اراضي در دشت يزداردكان، استان يزد انجام شد. محل 201 نمونه خاك از عمق صفر تا cm 20 بر پايه روش نمونه برداري اَبَرمكعب (هايپركيوب) تعيين و برداشت شد و غلظت كل عناصر Fe، Mn، Ni، Pb و Zn به كمك دستگاه جذب اتمي مدل Analytik JenanovAA300 اندازه گيري شد. سپس براي تبديل داده هاي نقطه اي به داده هاي سطحي از روش هاي زمي نآمار IDW, GPI, RBF, LPI, Kriging استفاده شد. نقشه كاربري اراضي دشت يزد اردكان مربوط به سال 2016 با استفاده از روش طبقه بندي شيءگرا در 7 طبقه توليد شد. نتايج بررسي رابطه غلظت فلزات سنگين خاك با كاربري ارضي نشان داد كه كاربري اراضي كشاورزي و باغ و تپه هاي ماسه اي با ميانگين ppm 0/095 و 0/836 به ترتيب بيشترين و كمترين غلظت Fe را دارند. بيشترين ميانگين غلظت Mn مربوط به كاربري اراضي مسكوني با 1/821 ppm و كمترين مربوط به اراضي صخره اي با  1/083 ppm  است. مرتع فقير و اراضي باير با 0/302 ppm بيشترين و اراضي مسكوني با ميانگين 0/219 ppm كمترين غلظت Ni را دارند. بيشترين ميانگين Pb در كاربري اراضي كشاورزي و باغ و اراضي مسكوني (1/465 و 1/373  ppm به ترتيب) و كمترين ميانگين در اراضي صخره اي با 0/925 ppm  ديده مي ‌شود. كاربري هاي اراضي كشاورزي و باغ با 0/583 و اراضي مسكوني با 0/552 بيشترين ميانگين غلظت Zn و كاربري اراضي صخره اي با 0/342 ppm كمترين غلظت Zn را به خود اختصاص داده اند.