بررسي گسترۀ تغييرپذيري ديد افقي مناطق متأثر از رخدادهاي گرد و غبار در استان يزد

شرايط خاص اقليمي و جغرافيايي استان يزد، همواره اين منطقه را در معرض توفان هاي سهمگين گردوغبار و آلودگي هوا قرار داده است. كاهش ميدان ديد، اولين تأثير آلودگي هواي ناشي از پديده هاي جوي است. افزايش تراكم ذرات گرد و غبار همراه با كاهش شديد ديد، تاثير ناگواري بر سلامتي موجودات زنده، بخش هاي اقتصادي اجتماعي و سامانه هاي حمل و نقل دارد. بنابراين، شناخت مناطق پرخطر برپايه كاهش ميدان ديد ناشي از گرد و غبار، براي مديريت و حفظ سلامت ساكنان منطقه داراي اهميت است. هدف از پژوهش حاضر ارزيابي روند تغييرپذيري مكاني ديد افقي مناطق درگير با توفان هاي گردوغبار در استان يزد است. به اين منظور، مدل كمي ديد افقي بر اساس ارتباط بين عمق نوري هواويزهاي حاصل از سنجنده موديس (AOD) با الگوريتم Deep Blue و داده هاي ديد افقي ايستگاه هاي هواشناسي منطقۀ مورد بررسي، معرفي و نقشۀ ديد افقي شش رخداد گرد و غبار در سال هاي 2015 تا 2017 به روش كريجينگ پهنه بندي شد. نتايج ارتباط معني داري را در سطح 99% بين AOD و داده هاي ديد افقي نشان داد. دامنۀ كمي مقدارهاي AOD در شش رخداد مورد بررسي از 0/1 در مناطق بدون گردوغبار تا 1/9 در مناطق با گردوغبار شديد، و مقدار ديد افقي متناظر با مقدارهاي مذكور، از 64 متر در مناطق واقع در كانون هاي گرد و غبار تا 19951 متر فراتر از كانونهاي مذكور، برآورد شد. بنابراين، در تصاوير با مقدار AOD بيش از 0/8، مقدار ديد افقي به كمتر از 1000 متر كاهش مي يابد. نداشتن محدوديت مكاني در تعيين گسترۀ ديد افقي و شناسايي مناطق تحت تاثير رخدادهاي گردوغبار از مزاياي مدل كمي ديد افقي و پهنه بندي آن است. براساس نقشۀ كاربري/ پوشش اراضي استان يزد، عرصه‌هاي معدني و ساختماني، جاده هاي خاكي، تپه هاي ماسه اي، مراتع فقير و بدون پوشش، مؤثرترين عامل افزايش تراكم گرد و غبار و كاهش ديد در مسير توفان هاي استان است.