تربيت معنوي و بايسته‌هاي معنويت‌گرايي در بينش، مَنِش و كُنِش رضوي (ع)

هدف پژوهش حاضر، تبيين رويكرد تربيتي امام رضا (ع) در عرصه معنويت ديني و بايسته هاي معنويت گرايي در نگرگاه ايشان بود. در اين نوشتار ضمن تعريف مفاهيم نظري پژوهش (معنويت، معنويت ديني و تربيت معنوي)، نخست بنيادهاي تربيت معنوي با نگرش ديني را مشخص كرديم. مهم ترين بنيادهاي تربيت معنوي در بستر فرهنگي رضوي، وجود امر قدسي / خداوند، وجود روح و وجود فراطبيعت (جهان‌هاي برزخ و آخرت و عدم بسندگي و دلبستگي به جهان ماده) هستند. روش پژوهش در اين مقاله، تحليل محتوا بود و رويكرد قياسي را ملاك مصداق يابي قرار داديم. جامعه مخاطب، منابع روايي معتبر شيعي به‌گونه عام و روايات وارده از امام رضا (ع) به‌طور خاص بود كه به بررسي درآمد. افزون بر اين، اسنادي كه به طرح و تبيين بايسته هاي معنويت ديني پرداخته اند، مورد مطالعه قرار گرفتند. يافته هاي پژوهش، شيوه هاي تربيت معنوي رضوي بودند كه در چهار مورد كلي دسته بندي شده و برخي از آن‌ها به موارد جزئي تر تقسيم شدند: 1ـ خداباوري / خداگرايي (كه دربردارنده مقوله هاي بينش محور و كُنش محور است)، 2ـ خوش‌بيني و مثبت انديشي (مشتمل بر شيوه‌هاي خالق محور و مخلوق محور)، 3ـ افزايش آستانه تاب آوري دربرابر تلخ كامي ها 4ـ كم توجهي به دنيا. نتيجه اي كه در اين مقاله به‌دست آمد، انحصار حصول آرامش پايدار روحي در بستر معنويت ديني ازطريق توجه حداكثري به امر قدسي و فراطبيعي، كاربست عقلانيت ديني و استدلال گرايي، ديانت و پايبندي به آموزه ها و دستوركارهاي شرعي در زيست دنيوي است.