بررسي سندي و دلالي حديث «من رآني في المنام فقد رآني...»

در ميان انديشمندان علوم اسلامي، به اعتبارهاي مختلف، حالات و تقسيمات متنوعي براي رؤيا ذكر شده است كه از جملۀ آن‌ها، تقسيم رؤيا به اعتبار شخصي است كه در رؤيا ديده شده است؛ با اين توضيح كه مطابق روايت مشهور »من رآني... «، »رؤيت معصوم در خواب « به‌دليل ويژگي خاصي كه دارد، با رؤيت ديگران يا ديگر چيزها متفاوت شمرده شده و ثمرات ويژه‌اي بر آن مترتب شده است. با وجود اين، بسياري از علما با تشكيك در سند يا مضمون روايت و يا با بيان معارضات عقلي و نقلي، از پذيرش آن امتناع كرده‌اند. در اين جستار سعي شده است به بررسي و نقد نظريات مخالفان حجيت يا مقبوليت اين‌گونه خاص از رؤيا پرداخته شود. مطابق يافته‌هاي اين پژوهش، مجموعه روايات رؤيت معصوم در رؤيا يا در حد تواتر معنوي است و يا دست‌كم متظافر است؛ توجيهاتي كه براي تأويل محتوا گفته شده، ضعيف و غيرقابل پذيرش است؛ و سرانجام، برخي تعارض‌هاي ادعايي واقعي نيست و برخي ديگر، قابل جمع هستند و نوبت به تساقط روايات نمي‌رسد. روشن است كه در مباحثي از اين دست، نقد ادلۀ مخالفان، به معني كاستي و ناكارآمدي ادله است و نه لزوماً به معناي پذيرش قول مقابل.