بررسي «اِعراض» با تأكيد بر «نثار أعراس» در فقه اماميه

يكي از مسائل مهم فقهي و حقوقي، «اعراض» است. اعراض از ايقاعات و به معناي روي‌گرداني از ملك است. در متون فقهي قديم، فقيهان در مسائل وابسته به بحث اعراض، مسئله «نثار اعراس» را مطرح نموده‌اند و به عنوان نمونه‌اي از عمل حقوقي اعراض محسوب شده است. نثار اعراس، شيريني‌ها و چيزهايي است كه در مراس شادي ريخته مي‌شود، ولي متاخران بيشتر، نثار اعراس را نوعي تمليك جايز قلمداد نموده‌اند. در اين جستار پس از بررسي ديدگاه‌هاي مختلف دربارۀ ماهيت اعراض و معرض‌عنه، به مسئله نثار اعراس پرداخته شده و به اين پرسش پاسخ داده شده است كه ماهيت حقيقي نثار اعراس چيست. يافته‌هاي پژوهش، بيانگر اين مطلب است كه نثار اعراس كه ممكن است پول يا سكه طلا نيز در ميان آنها باشد، نوعي هبه يا بخشش است كه تمليك لازم را در پي دارد و تمليك جايز نيست و تا جايي كه ممكن است، مالك حق رجوع را از دست خواهد داد تا در حق كسي كه آن را برداشته، اجحاف نشود؛ همچنين اين نزاع داراي ثمره و فايده‌اي است كه بر ديدگاه برگزيده مترتب خواهد شد و براي اثبات اين ديدگاه به ادله‌اي استناد جسته شده است كه اين مقاله را سامان مي‌دهد.