الزامات اجتماعي خلفا در توجّه به ادبا و نفوذ واژگان فارسي

خروج تمدّن اسلامي از مهد عربي و آشنايي با همسايگان، حدود اسلام را مستعدّ اختلاط فرهنگي نمود، تا اين كه عبّاسيان در ميدان رقابت با امويان، آگاهانه به انتخاب سياست ايران‌گرايي همت گماردند و با درك ضرورت نفوذ مفاهيم ايراني از طريق واژگان فارسي، عصر اوّل عبّاسي را به دفتر ثبت اين افتخار مبدل كردند. گرچه در اين «نوسازي ادبي» دبيران و مترجمان نيز مشاركت داشتند، امّا اديبان به تأسّي از عناصر باستاني و با قلم لطافت و زبان كفايت، حياتي پويا بدان بخشيدند. پژوهش حاضر بر آن است تا ضمن اشاره به الزامات اجتماعي خلفا در پذيرش واژگان ايران زمين، به ثمربخشي آن‌ها در توجّه ادبا به مفاهيم باستاني و علاقه به انعكاس نمادهاي ايراني بپردازد. دست آورد پژوهش مي‌نماياند كه بكارگيري واژگان فارسي، با هدف جبران خلاء فرهنگي در خلافت و ضرورت ابقاء مضامين تمدّني انجام گرفته است. مفاهيمي همراستا با سنن غني و حكمت عامّ‌پسند كه قابليّت انتقال يافتند. همچنين نشانگر است كه واژگاني همسو با طبيعت شهرنشيني گزينش شده و با همّت ادبا وبه شوق شعرا، فقدان عناصر بومي در آنان نتوانست خللي به ماندگاري‌شان در كانون مرزهاي عربي وارد نمايد.