كليدواژه :
ورني بافي , سنگ مزارها , ابزارآلات بافندگي , روستاي آس , آذربايجان شرقي
چكيده فارسي :
يكي از مشاغل مهم روستايي و عشايري در ايران، از همان دوران باستان، دست بافت‌هايي از قبيل؛ گليم، جاجيم و ورني بافي است كه به دليل نوع مواد اوليه آنها اطلاعات بسيار اندكي در مورد آنها، برجاي مانده است. در اين ميان، داده هاي باستاني كه بتوانند اطلاعاتي را در خصوص دست بافته هاي ايران در اختيار قرار بدهند بسيار اندك هستند. روستاي آس با گورستاني مملو از سنگ مزارات با نقوش مرتبط با ورني بافي، از جمله يافته هاي ارزشمند در اين زمينه به حساب مي آيد. اين گورستان نقشي اساسي را در تكميل اطلاعات محققان در خصوص پيشينه ورني بافي و همچنين تجهيزات مرتبط با آن، در دوره صفويه را ايفا مي نمايد. حال اين مقاله در نظر دارد با روش مطالعات توصيفي-تحليلي و براساس مطالعات ميداني و كتابخانه اي ابزارالات مرتبط با ورني بافي را در گورستان آس كليبر مورد مطالعه قرار دهد. اين پژوهش درصدد پاسخگويي به طوال زير است: سنگ مزارات روستاي آس مي توانند شواهدي از ورني بافي روستايي دوره صفويه و تجهيزات مرتبط با آن را ارائه نمايند؟ براساس اين پژوهش مشخص گرديد كه ايجاد نقوش مرتبط با شغل متوفي در گورستان مذكور از سنت رايج بوده و دست بافته هايي از قبيل ورني كه از حرفه هاي مرتبط با مشاغل اين روستا بوده است در سنگ مزارات نمود يافته است و ابزارآلات بافندگي از قبيل دار ورني، دفتين، قيچي، شانه و چاقو بر روي قبر متوفي نقش شده است.
چكيده لاتين :
One of the important rural and nomadic occupations in Iran, from ancient times, is the hand-weaving
of carpets such as Glimm, Jajim and the art of Varni weaving, about which very few information
exists, due to their raw materials. Meanwhile, the hisotrical data which can provide us with some
information about Persian hand-woven products are really few. The village of Aas, with its cemetery
being full of gravestones decorated with Verni-weaving motifs, is one of the most valuable findings
in this field of research. This cemetery plays an essential role in completing researchers' information
about the Verni weaving history and its equipment during the Safavid period. This paper intends to
study the instruments of the Verni-weaving in the graveyard of Aas in the city of Kalibar, using descriptive-
analytic methods, with field and library data collection. This research seeks to answer the
following questions: Does the gravestones of Aas village provide us with some evidence about rural
Verni weaving and its instruments in Safavid period? According to this research, it was concluded
that it was common to engrave motifs related to the occupation of the dead person on his gravestone,
and as a result, Verni weaving was one of those occupations mirrored on those gravestones. Knitting
tools such as Verni loom, Duffin, scissors, comb and knife were engraved on the dead one’s grave.
