نقد و بررسي ديدگاه محمد عماره در باب خلافت الهي انسان و مشروعيت سياسي حاكم

An In-depth Analysis of Mohammad ‘Amara’s View on the Divine Caliphate of Man and the Political Legitimacy of Rulers

«خلافت الهي» ازجمله مباني كلامي مشروعيت سياسي و همچنين روش تعيين حاكم به ‌شمار مي‌آيد كه ديدگاه‌هاي گوناگون ـ از نصب الهي تا انتخاب مردم ـ در اين زمينه از آن بهره برده و سعي در ابتناي نظريه خود بر آن داشته‌اند. در تحقيق پيش‌رو با روشي تحليلي ـ توصيفي به رابطۀ مشروعيت و خلافت الهي انسان از ديدگاه محمد عماره خواهيم پرداخت. عماره خلافت الهي بشر را از مباني نظريه انتخاب حاكم توسط مردم قلمداد كرده است. وي با توجه به ديدگاهي كه در توحيد در تشريع اتخاذ مي‌كند، منشأ مشروعيت حاكم را الهي مي‌داند، اما با توجه به انگارۀ نادرست او در باب خلافت الهي انسان، روش تعيين حاكم را انتخاب و رأي مردم تلقي مي‌كند. اين تلقي علاوه بر ناهمخواني با ديدگاه وي در خاتميت، نبوت و ربوبيت تشريعي، با ادلۀ قطعي عقلي و نقلي نيز در تعارض است.

“Divine caliphate” is one of the theological foundations of political legitimacy as well as the method of appointing a ruler that has been the basis of various views - both those who consider the appointment of the Imam as the right of God and those who consider it as the right of the people. Using a descriptive-analytical method, this paper studies the analyzes the relationship between the legitimacy and the divine caliphate of man from the perspective of Mohammad ‘Amara. He considered the divine caliphate of man as one of the foundations of the theory that considers the appointment of the Imam to be the right of the people. According to the view he adopts in monotheism in legislation, he considers God as the source of the legitimacy of ruler, but due to his erroneous idea about the divine caliphate of man, he chooses the method that considers the appointment of the Imam to be the right of the people. Aside from the inconsistency of this view with his view on Khatamit, Finality of Prophethood, Prophethood and legislative lordship, his theory is in conflict with conclusive rational and narrative arguments.