بررسي ملاك‌هاي رتبه ‌بندي ارزش‌هاي اسلامي

A Study of the Criteria for Ranking the Islamic Values

اسلام به ‌عنوان دين كامل براي همة ابعاد زندگي ما برنامه دارد و هيچ‌كدام از ساحت‌هاي زندگي انسان خالي از ارزش‌هاي اسلامي نيست. تحقيقات زيادي در مورد استقراء ارزش‌هاي اسلامي در ساحات مختلف زندگي صورت گرفته است؛ اما مطلبي كه كمتر به چشم مي‌خورد، رتبه‌بندي و بيان سلسله ‌‌مراتب ارزش‌هاست. از سوي ديگر، براي بيان جايگاه هر ارزش، لازم است ملاك ارزيابي و رتبه‌بندي ارزش‌ها مشخص شود تا بر اساس آن، ارزش‌ها در ساحات مختلف مورد مقايسه قرار بگيرند. تحقيق پيش‌رو با روش توصيفي ـ تحليلي به بررسي آيات، روايات و ادلة عقلي پرداخته، تا ملاك‌هايي را بيابد كه تقدم وجودي يا رتبي يك ارزش را نسبت به ارزش ديگر بيان مي‌كند و در مجموع به ملاك‌هاي ذيل دست‌ يافته است: تقدم ارزش‌هاي حقوقي نسبت به ارزش‌هاي اخلاقي، ارزش‌هاي راهنما، رابطة منطقي بين بينش، گرايش و رفتار، تقدم وجودي افعال ارزشي نسبت به صفات ارزشي و برتري ارزش‌هاي غايي نسبت به ارزش‌هاي زمينه‌ساز.

As a complete religion, Islam has a plan for all aspects of our lives, and none of the areas of human life is devoid of Islamic values. Much research has been done on the induction of Islamic values in various areas of life; But not much research has been done on the ranking and stating the hierarchy of values. On the other hand, to express the position of each value, it is necessary to determine the criteria for evaluating and ranking values so that values can be compared in different areas. Using the descriptive-analytical method, the following research has examined verses, narrations and rational arguments in order to find the criteria that express the existential or hierarchical precedence of one value over another value, and in general has come up with the following criteria: the precedence of legal values over Ethical values, guiding values, the logical relationship among insight, orientation and behavior, the existential precedence of value actions over value traits and the superiority of ultimate values over the underlying values.