سنجش آيين‌نامه‌نويسي شوراي‌نگهبان؛ مباني، قلمرو و نظارت‌پذيري

Measuring the regulations of the Guardian Council; Fundamentals, realm and controllability

آيين‌نامه نويسي از صلاحيت‌هاي تأثيرگذار و حساس حكمراني است. مقامات حكومتي با بهره‌مندي از اين ابزار قاعده‌گذاري، به صورت مستقيم و غيرمستقيم چارچوبهاي رفتاري براي شهروندان تعريف مي‌كنند. شوراي نگهبان به مثابه يگانه مرجع پاسدار تقنيني قانون اساسي، با صلاحيت‌هاي منحصربه فردي در قانون اساسي تثبيت شده كه تفسير قانون اساسي و نظارت بر انتخابات در شمار اين كارويژه‌هاست. ملاحظه سوابق تقنيني حاكي از آن است كه اين شورا در راستاي ايفاي وظايف اساسي خود، رأسا يا حسب تصويب قانونگذار عادي مبادرت به وضع آيين نامه‌هاي گوناگون كرده است. اين نوشتار دل‌مشغول شناسايي مبناي موجهه صلاحيت آيين نامه نويسي شوراي نگهبان، دامنه موضوعي و حكمي اين صلاحيت و امكان نظارت بر آيين‌نامه هاي مصوب اين شورا است. يافته‌هاي تحقيق نشان مي دهد كه شوراي نگهبان به اقتضاي صلاحيت‌هاي مقرر در قانون اساسي و اقتضائات اداري آنها صلاحيت آيين نامه نويسي دارد. قلمرو صلاحيت شورا در آيين نامه نويسي به لحاظ موضوعي محدود به صلاحيتهاي مقرر در قانون اساسي و عمدتا موضوع اصول 4، 85 و 91 تا 99 است. حد و مرز اين صلاحيت شورا به لحاظ حكمي، وفاداري به نصوص قانون اساسي، رعايت حريم صلاحيتي ساير نهادها و اركان حقوق اساسي و نيز اكتفا به ضرورت در وضع قاعده است. به لحاظ نظارت پذيري نيز چنين حاصل شد كه نظارت قضايي ديوان عدالت اداري بر مصوبات شورا نافي استقلال شورا نيست و لازمه تضمين قانونمداري و عمل به اصل 173 است.

Regulation is one of the most effective and sensitive governance competencies. Using these regulatory tools, government officials directly and indirectly define behavioral frameworks for citizens. The Guardian Council, as the sole legislative body of the Constitution, has been established with unique powers in the Constitution, including the interpretation of the Constitution and the monitoring of elections. Consideration of the legislative record shows that the council, in order to fulfill its basic duties, has directly or according to the approval of the ordinary legislature, enacted various regulations. This paper is concerned with identifying the justifiable basis for the Guardian Council's by-laws, the thematic and judgmental scope of this jurisdiction, and the possibility of overseeing the Council's approved regulations. The research findings show that the Guardian Council has the authority to write regulations in accordance with the provisions of the Constitution and their administrative requirements. The scope of the Council's jurisdiction in regulations is thematically limited to the powers provided for in the Constitution and is mainly the subject of Articles 4, 85 and 91 to 99. The limits of this council's competence in terms of jurisprudence, loyalty to the texts of the constitution, observance of the jurisdiction of other institutions and the pillars of constitutional rights, as well as the necessity of enforcing the rule. In terms of oversight, it has been concluded that the judicial oversight of the Administrative Court of Justice does not negate the independence of the Council and requires the guarantee