مقايسه كارآمدي نظام ملي نوآوري ايران با كشورهاي منتخب با تأكيد بر باز كردن جعبه سياه نوآوري و نگاهي تاريخي به وضعيت نظام ملي نوآوري در ايران

در اقتصاد جهاني امروز، نوآوري نقش مهمي در رشد اقتصادي ايفا مي‌كند و به عنوان يك اولويت سياستي در بسياري از كشورها از طريق استراتژي‌هاي ملي و بودجه‌هاي كلان مورد حمايت قرار گرفته است. يكي از پيشنيازهاي لازم براي تنظيم سياست نوآوري مناسب، ارزيابي كارايي فرايند نوآوري است كه تاكنون در قالب رويكردهاي مختلفي مورد توجه قرار گرفته است. يكي از انواع رويكردهاي جديد و مورد توجه، رويكرد نظام نوآوري است. عمده مطالعاتي كه تاكنون براي ارزيابي كارايي نظام نوآوري انجام شده، به نوآوري همچون جعبه‌اي سياه نگريسته و صرفاً شاخص‌هاي ورودي-خروجيِ محدودي را مورد توجه قرار داده‌ است. در پژوهش حاضر با تمركز بر شرايط كشورهاي در حال توسعه، مجموعه كاملي از شاخص‌ها با در نظر گرفتن دو زيرفرايند خلق و تجاري‌سازي دانش، مبناي مطالعه قرار گرفته و از اين طريق به ارزيابي كارايي نظام نوآوري ملي ايران در مقايسه با كشورهاي منتخب پرداخته شده است. براساس نظرات خبرگان 15 شاخص براي ارزيابي كارايي نظام نوآوري انتخاب شدند. نتايج ارزيابي كارايي با روش DEA حاكي از عدم كارايي نظام نوآوري ايران در زيرفرايندهاي خلق و تجاري‌سازي دانش است. نهايتاً براي بهبود وضعيت، پيشنهادهاي سياستي ارائه شده‌اند كه از مهمترين موارد مي‌توان به توسعه و بهبود برنامه‌هاي خريد تضميني فناوري، مشاوره در زمينه شناسايي بازارهاي بين‌المللي براي شركت‌هاي دانش‌بنيان و حمايت از اجراي طرح‌ صندوق‌هاي به همرسان اشاره كرد.