امكان سنجي پياده سازي قابليت بازنمائي مكاني منابع با استفاده از مولفه هاي سامانه اطلاعات جغرافيايي در كتابخانه‌هاي عمومي استان گيلان

Feasibility of implementing the spatial representation of resources using GIS components in general libraries of Guilan province

با توجه به تحولات فن آوري، ضروري است پيش بيني هاي لازم جهت دسترسي به منابع از راه دور دركتابخانه ها مورد توجه قرار گيرد. اين امر در خصوص كتابخانه هاي عمومي با توجه به رسالت آنها از اهميت بيشتري برخوردار است. از اين رو پژوهش حاضر با هدف امكان سنجي پياده سازي قابليت بازنمائي مكاني منابع با استفاده از سيستم اطلاعات جغرافيايي دركتابخانه هاي عمومي استان گيلان انجام گرفت. روش پژوهش ازنظر هدف كاربردي و ازنظر گردآوري داده توصيفي - پيمايشي است. جامعه آماري شامل كليه كتابخانه‌هاي عمومي نهادي استان گيلان به تعداد 81 باب بود. جامعه آماري شامل مديران كتابخانه ها (81 نفر) و اعضا كتابخانه ها (67970 نفر) بودند. روش نمونه گيري براي مديران و كتابداران از نوع سرشماري و براي اعضاء تصادفي طبقه اي نظام مند بود. حجم نمونه براي مديران برابر با جامعه آماري و براي اعضا با استفاده از فرمول كوكران 382 نفر مشخص شد. ابزار پژوهش سه نوع پرسشنامه(اثر بخشي، كارايي و آسايش) محقق ساخته بود. اعتبار پرسشنامه ها با رجوع به متخصصان درحوزه سامانه هاي اطلاعات جغرافيايي اخذ گرديد. پايايي ابزار با استفاده از آلفاي كرونباخ به ترتيب براي پرسشنامه اثربخشي= 71/0، آسايش=73/0 و كارايي 88/0 بود. تحليل داده ها با استفاده از آمار توصيفي و استنباطي توسط نرم‌افزار اس.پي. اس. اس انجام شد. يافته ها نشان داد كه بين شرايط موجود و مورد انتظار در مؤلفه اثربخشي (933/0) و كارائي (460/0)تفاوت معني دار نيست اما درمؤلفه هاي آسايش (000/0 ) تفاوت معني دار است. پس كتابخانه هاي مورد بررسي از نظر امكانات اثربخش و نيز كارايي فناوري مورد نظر مشكلي نداشته و در صورت طراحي نرم افزار مناسب كاربران مي توانند نسبت به بازيابي مكاني منابع كتابخانه از راه دور اقدام كنند.

Due to technological developments, access to remote resources in libraries is a necessity and should be considered as requirements. For public libraries with regard to their mission it is particularly important. Therefore, the present study aimed to evaluate the feasibility of implementing spatial representation of resources in Guilan public libraries by GIS. The research method is applied in terms of purpose and analytical-survey data collection. All public libraries of Guilan province with 83 items were considered as statistical population. Statistical population included library managers (81 persons) and librarians (67970 persons). The sampling method for the managers and librarians was census and systematic random stratified for members. The sample size for the managers was equal to the statistical population and for members were 382 persons by using the Cochran formula. The research instrument consisted of three types of questionnaires (effectiveness, efficiency and comfort). The validity of the questionnaires was checked by referring to the GIS experts. The reliability of the instruments with using Cronbach's alpha for effectiveness questionnaire was 0.71, Comfort = 0.73 and Efficiency 0.88, respectively. Descriptive and inferential statistics has been used for data analysis by SPSS software. The results showed that there is no significant difference between present and expected conditions in effectiveness (0.933) and efficiency (0.460) but there is significant difference in the comfort (0.000). Thus, the libraries under study have no problem in terms of effectiveness and technology efficiency, and if the software is properly designed the users could remotely locate the resources of the library.