مروري بر تعاريف و روش‌هاي محاسبه‌ شاخص ضريب ديد به آسمان

شهر به‌عنوان پديده‌اي چندوجهي داراي ابعاد گوناگوني است. يكي از مهم‌ترين ابعاد شهر كه همواره از جستارهاي مطرح در طراحي و برنامه‌ريزي شهري بوده، بُعد هندسي شهر است. هندسه شهري و هندسه دره‌هاي شهري، كه با تغييرات ارتفاع، طول و فاصله ساختمان‌ها تعريف مي‌شود، تأثير قابل‌توجهي بر مبادلات انرژي و در نتيجه درجه حرارت مناطق شهري دارد. دگرگوني هندسه شهر، مسائل و مشكلاتي را در پي خواهد داشت. ازجمله اين مسائل، تغييرات اقليمي در مقياس خرد و ميانه است. هندسه شهر به دليل تأثيراتي كه بر اقليم شهري مي‌گذارد، همواره موردتوجه اقليم‌شناسان بوده است. يكي از پارامترهاي مهم اين بُعد، شاخص ضريب ديد به آسمان(SVF) 1 است. اگرچه اقليم‌شناسان شهري اين شاخص را به‌خوبي مي‌شناسند، اما آن‌طور كه بايد در ميان شهرسازان مطرح نشده است. از طرفي به دليل ارتباطي كه اين شاخص با ديگر متغيرهاي اقليمي دارد، مي‌تواند در تصميم‌سازي‌هاي شهري نقش تعيين‌كننده‌اي ايفا كند. ازاين‌رو پژوهش حاضر ضمن بررسي ضرورت توجه به اين شاخص، روش‌ها و تكنيك‌هاي محاسبه اين شاخص و در ادامه دسته‌بندي‌هاي آن را ارائه نموده است. ازاين‌روي هدف اين نوشتار، در وهله نخست شناساندن و بررسي انواع اين شاخص و سپس بررسي و دسته‌بندي روش‌هاي گوناگون محاسبه و برآورد آن است. يافته‌هاي پژوهش نشان مي‌دهد كه محاسبه و برآورد SVF با روش‌هاي عكاسي و تحليلي آغاز و با روش‌هاي نرم‌افزاري و GPS گسترش روز افزوني پيداكرده است. همچنين در جدول پاياني نوشتار، دسته‌بندي از پيشينه موضوع به همراه روش‌ها و تكنيك‌هاي گوناگون محاسبه و نرم‌افزارهاي وابسته به‌تفصيل نشان داده‌شده است.