وضعيت اشتغال زنان مهاجر افغانستاني شاغل در كار دستمزديِ خانگي: يك مطالعه كيفي

جنسيت و مهاجرت دو متغير مرتبط با اشتغال غيررسمي هستند به طوري كه زنان و مهاجران بيش از ديگران به اشتغال غيررسمي روي مي‌آورند. در ايران زنان مهاجر افغانستاني بخشي از نيروي كار غيررسمي را تشكيل مي‌دهند. هدف اين مطالعه بررسيِ شرايط اشتغال زنان مهاجر شاغل در كار خانگيِ دستمزدي و عواملي است كه آنها را به اين شكل از اشتغال سوق مي‌دهد. اين مطالعه اكتشافي به روش كيفي و با استفاده از مصاحبه نيمه‌ساختار‌يافته با زنان مهاجر افغانستاني ساكن تهران كه در خانه خودشان به كارِ مزدي اشتغال داشتند، انجام شد. تعداد مشاركت‌كنندگان در اين مطالعه 16 نفر بود كه تعداد نمونه به شيوه اشباع نظري تعيين شد. براي تحليل داده‌ها، ابتدا كدگذاري داده‌ها انجام شد و بعد زير‌طبقات و طبقات اصلي استخراج شدند. يافته‌ها نشان داد كه كارهاي دستمزدي خانگي كه زنان افغانستاني ساكن ايران به آن اشتغال دارند، ناامن، تكه تكه شده، با يادگيري آسان و دستمزد اندك و تمام‌وقت هستند كه زنان كارگر مهاجر فقير به آن روي مي‌آورند. اين نوع اشتغال منطبق بر فرهنگ خانه‌نشيني زنان است و به علت انعطاف‌پذيري رضايت آنها را جلب مي‌كند. نتيجه آنكه، كارِ دستمزديِ خانگي انتخابي برآمده از شرايط اقتصادي-اجتماعي زنان مهاجر است كه آنها را در وضعيت فرودست حفظ مي‌كند و در معرض استثمار قرار مي‌دهد.