بررسي اثباتي زاويۀ خيال در تشبيهات حروفي شعر سبك خراساني

بسامد ها متغير هايي تعيين كننده در دانش سبك شناسي هستند و به كار گيري روش هاي تحليل آماري در ارزيابي بسامد ها نتايج سبك شناختي سنجيده تري را به همراه خواهد داشت. آمار توصيفي نمي تواند كميّت هاي پر نوسان و داراي رفتار نا منظم را به روشني تبيين كند. از همين روي روش هاي آمار استنباطي در نتيجه گيري از متغير هاي كمّي نا متوالي بسيار سودمند خواهد بود. سبك شناسي مرتبط با تحليل هاي رايانه اي را سبك سنجي مي نامند كه در حوزۀ زبان فارسي چندان رايج نبوده است. در اين مقاله، نويسنده بسته تر شدن زاويۀ خيال در چهار گونۀ ساختمان تشبيه را به ترتيب از 1 تا 4 درجه بندي كرده و سپس رابطۀ ميان فشرده تر شدن زاويۀ خيال با بسامد تشبيهات حروفي را در ديوان دوازده تن از شاعران شاخص سبك خراساني در گذر زمان ارزيابي كرده است. از آنجا كه بسامد گونه هاي تشبيهات حروفي از لحاظ ساختمان و فشرده شدن زاويۀ خيال در ساختمان اين دست تشبيهات رفتار سبكي مشخصي را نشان نمي دهد، با استفاده از ضريب هم‌بستگي پيرسون در نرم افزار رايانه اي SPSS به تحليل استنباطي آمار ها پرداخته شده است. با توجه به نتايج كمّي برآمده از اين نرم افزار كه گوياي ضريب هم‌بستگي 374/. و سطح معناداري 626/. است و مقايسه اين اعداد با شاخص هاي تعريف‌شده براي ضريب هم‌بستگي (1+ و 1) و سطح قراردادي معناداري، رابطه مثبت و مستقيم ميان متغيرها (نازك تر شدن خيال و فشردگي زاويه تشبيه با بسامد تشبيهات حروفي) تأييد مي شود. به زبان سبك شناسي، يعني فشرده تر شدن زاويه تشبيه در سبك خراساني به‌معناي افزايش بسامد تشبيهات حروفي داراي ساختمان بسته تر بوده و اين رخداد سبكي از هنجار هاي مسلط بر سبك دوره پيروي كرده است.