شناسايي تركيبات شيميايي، پتانسيل آنتي اكسيداني و اثر ضد ميكروبي عصاره گياه خوشاريزه بر تعدادي از باكتري هاي شاخص عفونت و مسموميت غذايي

خوشاريزه به عنوان يك گياه دارويي ارزشمند، در طب سنتي جهت درمان بيماري هاي عفوني استفاده فراواني دارد. علاوه بر اين، از ﮔﻴـﺎﻩ خوشاريزه ﺟﻬـﺖ ﻣﻌﻄـﺮ ﮐـﺮﺩﻥ محصولات لبني نيز استفاده ﻣﻲ ﺷﻮﺩ. هدف از اين پژوهش استخراج و شناسايي تركيبات شيميايي، بررسي پتانسيل آنتي‌اكسيداني، تعيين فنل و فلاونوئيد كل و اثر ضد باكتريايي عصاره خوشاريزه بر تعدادي از باكتري هاي شاخص عفونت و مسموميت غذايي بود. از روش ماسراسيون براي تهيه عصاره از اندام هاي هوايي گياه خوشاريزه استفاده شد. ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت شيميايي عصاره با دستگاه كروماتوگرافي مايع با دقت بالا شناسايي شد. پتانسيل آنتي‌اكسيداني عصاره خوشاريزه با روش مهار راديكال آزاد DPPH (برحسب 50IC)، مقدار كل تركيبات فنولي با اســتفاده از معرف فولين ســيوكالتيو و محتواي تام فلاونوئيدي با استفاده از معرف كلريد آلومينيوم اندازه‌گيري ‌گرديد. اثر ضد ميكروبي عصاره خوشاريزه با استفاده از روش هاي رقيق‌سازي در مايع، ﺣﺪاﻗﻞ ﻏﻠﻈﺖ ﻛﺸﻨﺪﮔﻲ، انتشار در آگار با استفاده از ديسك و چاهك تعيين شد. كلروژنيك اسيد و پيروكاتكول به عنوان فراوان‌ترين تركيبات موجود در عصاره خوشاريزه بود. ميزان فنول كل، فلاونوئيد كل و50 ICعصاره خوشاريزه به ترتيب mg GAE/g 45/±0 100.30، mg QE/g 52/±0 126.26 و mg/ml 61/±0 263.95 تعيين شد. حداقل غلظت مهاركنندگي براي باكتري هاي استافيلوكوكوس اورئوس، ليستريا اينوكوا، سودوموناس ائروژينوزا و اشرشيا كلي به ترتيب mg/ml 16، 32، 128 و 128 بود. حداقل غلظت كشندگي براي تمامي باكتري ها بزرگتر از mg/ml 512 به ‌دست آمد. قطر هاله عدم رشد ميكروبي عصاره خوشاريزه در روش هاي ديسك و چاهك براي استافيلوكوكوس اورئوس (حساس ترين) به ترتيب mm 24.1 و 19.70 بود. نتايج حاصل از اين بررسي نشان داد كه عصاره خوشاريزه داراي اثر ضد ميكروبي قابل قبولي بر ميكروارگانيسم هاي بيماري زا داشت. در اين ميان، اثر ضدباكتريايي عصاره بر باكتري هاي گرم مثبت بيشتر از باكتري هاي گرم منفي بود. در هرحال، به منظور كاربرد باليني عصاره خوشاريزه ، انجام آزمون‌هاي تكميلي پيشنهاد مي‌‌گردد.