مسئوليت بين‌المللي امريكا در قبال ترور شهيد قاسم سليماني و ظرفيت‌هاي حقوقي پيگيري قضايي جمهوري اسلامي ايران

USA International Responsibility for the Assassination of Martyr Qassem Soleimani and adjudication by I.R.I

سردار قاسم سليماني در حملۀ پهباد امريكايي به فرودگاه بغداد در بامداد جمعۀ 13 دي 1398 ترور شد. در اين حمله ابومهدي المهندس از فرماندهان گروه شبه‌نظامي عراقي حشدالشعبي به‌همراه 10­ تن ديگر به شهادت رسيدند. وزارت دفاع امريكا اعلام كرد كه دستور اين حملۀ هوايي را دونالد ترامپ، رئيس‌ جمهوري و فرماندۀ كل قواي اين كشور صادر كرده ‌است. اين موضوع به­دليل پيامدهاي مختلف داخلي و جهاني از لحاظ موازين بين‌المللي قابل تحليل­و­بررسي است. در اين مقاله نويسنده با انجام مصاحبه با اساتيد مطرح حقوق بين‌الملل ايران، سعي در تبيين اين مسئله داشته است كه اولاً: امريكا مطابق پيش‌نويس مسئوليت بين‌المللي دولت­ها مصوب 2001 كميسيون حقوق بين‌الملل، داراي مسئوليت بين‌المللي است يا خير. ثانياً: اينكه ج.ا.ايران از چه طرقي مي‌تواند به احقاق­ حق و اقامۀ دعوي حقوقي بپردازد. فرضيۀ پژوهش نشان مي‌دهد كه عناصر فعل متخلفانۀ امريكا وفق مادۀ 2 پيش‌نويس مزبور قابل احراز و مسئوليت بين‌المللي متوجه اين كشور است و ج.ا.ايران مي‌تواند جهت اقامۀ دعوي به برخي مراجع بين‌المللي و داخلي مراجعه نمايد و در مواردي كه حصول نتيجه از طريق مراجع ذي­صلاح مقدور نباشد، مي‌توان با توسل به دكترين خودياري، احقاق حق نمايد.

Commander Qassem Soleimani was assassinated in a US drone strike on Baghdad airport on the morning of Friday, January 4, 2010. Abu Mahdi al-Mohandes, a commander of the Iraqi militia group al-Hashd al-Shaabi, was killed along with 10 others in the attack. The US Department of Defense has announced that the order for the airstrike was issued by President Donald Trump and the Commander-in-Chief of the Armed Forces. This issue can be analyzed in terms of international standards due to various internal and global consequences. In this article, the author tries to explain in an interview with prominent professors of Iranian international law whether, firstly, the United States has international responsibility in accordance with the draft international responsibility of states adopted in 2001 by the International Law Commission. Secondly, in what ways can Iran realize the right and file a lawsuit? The research hypothesis shows that the elements of the offending act of the United States can be realized according to Article 2 of the draft and international responsibility can be assigned to this country and Iran can refer to some international and domestic authorities to file a lawsuit. He can exercise his right by appealing to the self-help doctrine.