مباني توزيع ثروت و درآمد در قرآن كريم: نگاه مقايسه‌اي؛ مقدمه‌اي بر الگوي توزيع اقتصاد مقاومتي

از ديدگاه بسياري از نظريه‌پردازان عدالت توزيعي چون «هابز»، «لاك»، «نوزيك»، «هايك»، «جان رالز» و «سن» تفاوت افراد در دارايي و ناداري، از وضعيت طبيعي ناشي مي‌شود. دخالت دولت در محدودساختن حريم مالكيت ثروتمندان براي رفع فقر يا گسترش رفاه عمومي در تضاد آشكار با عدالت و حقوق مالكيت فردي است. تأكيد بر توزيع مجدد درآمد و ثروت در ميان اقشار كم‌درآمد يا نادار سبب كندي و ناكارآمدي نظام بازار و سيستم توزيع مي‌شود. به اين دليل هر‌گونه اقدام براي توزيع مجدد ثروت و درآمد بر اساس مفهوم نسبتاً دلبخواهي «عدالت اجتماعي» مغاير با آزادي و مالكيت خصوصي است. مقاله حاضر با روش تحليلي در مقام مقايسه مباني عدالت توزيعي و مباني قرآني برآمده و به اين نتيجه مي‌رسد كه عمده نظريه‌هاي عدالت توزيعي بر مبناي قانون طبيعي، بازار، آزادي و حقوق مالكيت است. در مقابل، از ديدگاه قرآن كريم خداوند متعال مالك حقيقي همه هستي مي‌باشد و حق تشريع در انحصار اوست. همچنين انسان خليفه خداوند و امانتدار اوست. بر اين اساس، انسان مكلف است در هر فعاليت اقتصادي از امكانات استفاده بهينه نموده، در برابر خداوند، همنوعان خويش و طبيعت مسئول است و زمينه كمال و سعادت خويش را از طريق انجام درست اين مسئوليت فراهم مي‌سازد.