تاثير جهت شيب بر تنوع‌‌زيستي گياهي در قله هزار مسجد، استان خراسان رضوي، ايران

رشته‌كوه هزار مسجد به عنوان يكي از ارتفاعات مهم شمال‌شرق ايران است. پوشش گياهي در بخش‌هاي مرتفع اين منطقه به خوبي مورد بررسي قرار نگرفته ‌است. هدف اين مطالعه، بررسي تنوع‌زيستي گياهي در ارتباط با جهت شيب در قله هزار مسجد است. براي بررسي اثر جهت شيب بر تنوع زيستي گياهي تعداد 139 قاب 1 متر مربعي تصادفي در جهت هاي مختلف شيب و منطقه مسطح قله مستقر گرديد. اطلاعات مربوط به پوشش گياهي هر قاب شامل درصد پوشش تاجي و تعداد گونه‌هاي آوندي ثبت گرديد. غناي گونه‌اي كل هر شيب و منطقه مسطح محاسبه و با استفاده از روش بوت‌استرپ تخمين زده شد و از روش ريرفكشن براي مقايسه غناي گونه‌اي بين شيب‌ها استفاده شد. اعداد 1N و 2N هيل و شاخص يك‌نواختي كامارگو براي داده‌ها محاسبه و نيم‌رخ تنوع هيل نيز رسم گرديد. براي تعيين گونه‌هاي غالب و تعيين تيپ در هر جهت شيب از منحني‌هاي رتبه وفور استفاده شد. تحليل‌هاي‌ تنوع‌زيستي و آماري با استفاده از نرم‌افزار R انجام گرفت. در جهت‌هاي مختلف شيب در قله هزار مسجد، شيب شرقي بيش‌ترين و شيب جنوبي كمترين غنا، يك نواختي و هتروژنيتي را نشان داد. شيب شمالي نيز با وجود مناسب بودن از نظر در دسترس بودن منابع آبي، احتمالا به دليل غالب شدن گونه سمّي Seseli transcaucasicum در آن از تنوع‌زيستي پايين‌تري را نسبت به شيب شرقي نمايش داد. به طور كلي در اين مطالعه نشان داده شد كه در قله هزار مسجد جهت شيب مي تواند از طريق تغيير فاكتورهاي محيطي بر تنوع زيستي اثر بگذارد.