مقايسه شاخص هاي بهره وري آب محصولات عمده زراعي در دشت اردبيل

در ايران نزديك به 70 درصد محصولات كشاورزي از طريق كشت آبي بهدست مي‌آيد و سهم كشت آبي از سال 1339 تا به امروز در حال افزايش مي‌باشد. با توجه به روند رو‌به رشدي كه در جمعيت جهان مشاهده مي‌شود و به‌منظور تأمين نياز آبي ساير بخش‌ها، بايستي با بهبود بهره‌وري آب سهم آب بخش كشاورزي تعديل گردد. در ايران متوسط بهره‌وري نسبت به كشورهاي پيشرفته دنيا از رقم پاييني برخوردار است. در دشت اردبيل نيز با توجه به كاهش منابع آب زيرزميني و كاهش نزولات جوي نسبت به 30 سال گذشته، ضرورت ايجاب مي‌كند تا با بالا بردن بهره‌وري و كاهش مصرف آب مديريت مناسبي اتخاذ شود. هدف پژوهش حاضر مقايسه شاخص‌هاي بهره‌وري مصرف آب براي محصولات عمده زراعي در دشت اردبيل است. در اين مطالعه ابتدا حجم نمونه با استفاده از رابطه كوكران و رابطه بارتلت و همكاران مشخص شد، اطلاعات مورد نياز با استفاده از پرسشنامه جمع‌آوري شد. ابتدا 50 پرسشنامه بين افراد متخصص در بخش كشاورزي پخش شد. پس از اطمينان از روايي و پايايي پرسشنامه تعداد 1046 پرسشنامه در بين كشاورزان دشت اردبيل توزيع شد. نتايج بهره‌وري آب (شاخص CPD) نشان داد كه محصول سيب‌زميني داراي بيشترين بهره‌وري به‌ميزان 2.95 كيلوگرم بر مترمكعب و محصول كلزا داراي كمترين بهره‌وري بهميزان 0.67 كيلوگرم بر مترمكعب مي‌باشد. همچنين، ‌سيب‌زميني (6093 تومان) و جو (505 تومان) به ترتيب بيشترين و كمترين سود خالص به‌ازاي هر متر مكعب آب آبياري را دارا مي‌باشند. با توجه به نتايج به‌دست آمده پيشنهاد مي‌شود كه محصولات استراتژيك مانند گندم و كلزا كشت شوند تا مقدار واردات آن‌ها كاهش يابد و تمهيدات صادرات محصولاتي نظير سيب‌زميني فراهم تسهيل شود.