مدل‌سازي و پيش‌بيني خشكسالي هواشناسي با استفاده از مدل سري زماني SARIMA در نمونه‌هاي اقليمي مختلف ايران

اين مطالعه با هدف پيش‌بيني خشكسالي هواشناسي، كاربرد مدل آماري سري زماني SARIMA را در نمونه‌هاي اقليمي مختلف ايران مورد ارزيابي قرار داده است. به اين منظور از شاخص خشكسالي SPI در مقياس 12 ماهه استفاده شد. داده هاي بارش طي يك دوره 20 ساله (2019-2000) در 7 ايستگاه سينوپتيك ايران واقع در نمونه‌هاي اقليمي متفاوت از فراخشك تا بسيار مرطوب بكار گرفته شد. مدل سري زماني SARIMA پس از بررسي ايستايي و فصلي بودن داده‌هاي بارش در محيط نرم افزار MiniTab توسعه داده شد. از دو معيار اطلاعاتي آكائيكه (AIC) و بيزين (BIC) جهت تشخيص مدل بهينه استفاده گرديد. نتايج نشان داد كه با توجه به روند تناوبي و فصلي متغير بارش، استفاده از مدل SARIMA در تمامي ايستگاه‌هاي مطالعاتي مناسب مي‌باشد. نمودارهاي باقيمانده‌هاي بارش در ايستگاه‌هاي مطالعاتي بسيار نزديك به حالت نرمال بوده و عملكرد مدل در پيش‌بيني بارش و در نتيجه خشكسالي رضايت‌بخش بود. همچنين انتظار مي‌رود كه در اقليم‌ هاي فراخشك معتدل، نيمه خشك سردسير و فراسرد، مديترانه اي معتدل، مرطوب سردسير و بسيار مرطوب نوع الف و ب به ترتيب احتمال رخداد خشكسالي شديد، خشكسالي متوسط، وضعيت نرمال و ترسالي ملايم رخ دهد.