سفالينه ها عناصري براي اجتماعي كردن عرفان صائب تبريزي

عرفان در شعر سبك هندي نمودهاي متفاوتي دارد؛ از طرفي عرفان بيدل دهلوي را داريم كه عميق و رازآميز است و از طرفي عرفان صائب را كه به درك و دريافت عامۀ مردم نزديك شده‌ است و جنبۀ اجتماعي دارد. صائب نيز همانند ديگر شاعران اين سبك از مشهودات و محسوسات پديده‌هاي عالم هستي براي بيان انديشه‌هاي خود سود مي‌برد و از هر عنصر مضمون‌سازي كه به تقويت ساختار ادبي و بلاغي شعرش كمك كند، مدد مي‌جويد. سفالينه‌ها از محسوسات قابل دسترس زندگي عامۀ مردم عصر صائب است. صائب با دست‌مايه قرار دادن انواع سفالينه‌ها و به ياري مشاهدات اجتماعي و تجربيات شخصي، آموزه‌هاي عرفاني را به مردم عادي كوچه و بازار ارائه و از اين رهگذر به اجتماعي كردن عرفان در جامعه كمك كرده‌ است. يافته‌هاي اين تحقيق كه از شيوۀ ساختارگرايي كمك گرفته است، نشان مي‌دهد صائب با ايجاد ساختاري قابل معني ميان ظروف سفالي و مايعات و اصطلاحات عرفاني به اجتماعي كردن و در نتيجه فهم و درك عامه از عرفان كمك كرده‌ است.