هم‌ سنجي سرودۀ منطق الورد محمدعلي الرباوي و منطق الطير عطار نيشابوري

زبان صوفيانه يكي از مهم ترين ابزارهاي كاربست معاني سيروسلوك و مدارج عرفاني به شمار مي رود. فريدالدين عطار (540ق)، شاعر پرآوازه ايران زمين، و محمدعلي الرباوي (1949م) شاعر سرشناس كشور مغرب، دو تن از شاعران عارف در ادبيات جهان هستند كه در آثارشان طريق سيروسلوك را ترسيم كرده و كوشيدند تا تصويري از انسان كامل فراديد مخاطب قرار دهند و هركدام به نحوي از سالكي سخن گفته اند كه قدم در اين راه صعب الوصول گذاشته است. مهم ترين متني كه تبلور رويكرد يادشده است، دو منظومه منطق الورد از محمدعلي الرباوي و منطق الطير از عطار نيشابوري است. در پرتو اهميت مسيله، پژوهش حاضر كه بر اساس مكتب آمريكايي در حوزه ادبيات تطبيقي و به شيوه توصيفي تحليلي انجام مي گيرد، در پي هم سنجي و تحليل دو منظومه و بررسي نمادهاي صوفيانه دو شاعر است و تلاش دارد در خلال آن به ارايه برخي شباهت ها و تفاوت ها بپردازد. يافته هاي پژوهش نشان مي دهد كه عمده ترين شباهت اين دو اثر، انتخاب هدفمند دال منطق در عنوان دو سروده، هدف مشترك سير سالك، شباهت در كاربست رمز «باز» براي سالك، عذرآوري باز در ادامه مسير و نيز به كارگيري برخي نمادهاي عرفاني چون ستر، سلطان، سر، ضوء، طريق و... است. از جمله تفاوت ها مي توان به اختلاف در انتخاب پير و راهنما و تفاوت در به كارگيري نماد بلبل و گل اشاره كرد. راز آشكارشده در كل داستان، بيانگر اين نكته است كه درك حقيقت هستي جز با حقيقت خود انساني امكان پذير نيست و رسيدن به حقيقت انسان، كاري بس دشوار و طاقت فرساست.