بررسي بيهوش كنندگي غلظت‌هاي مختلف يوجينول در ماهيان انگشت قد و بالغ كلمه خزري(Rutilus caspicus)

زمينه و هدف: با توجه به عوارض جانبي داروهاي شيميايي، در سال هاي اخير استفاده از داروهاي گياهي و تركيبات آن ها در ماهيان بسيار مورد توجه قرار گرفته است. در بررسي حاضر وضعيت بيهوش كنندگي يوجينول در ماهيان جوان و مولد كلمه خزري (Rutilus caspicus) مورد مطالعه قرار گرفته است روش كار: به اين منظور تعداد 120 عدد ماهي كلمه جوان با ميانگين وزني 3.1 10.4± گرم و تعداد 90 عدد ماهي كلمه مولد با ميانگين وزني 4.4± 60.5 گرم تهيه گرديد. وضعيت بيهوشي و ريكاوري براي هر كدام از گروه هاي ماهيان كلمه انگشت‌قد و ماهيان مولد در غلظت هاي مختلف 10، 20، 40، 80 و 100 ميلي گرم/ليتر(ppm) بررسي شد. براي بررسي اثرات جانبي دارو، بافت شناسي كليه و آبشش در ماهياني كه با 100 ميلي گرم/ليتر يوجينول بيهوش شدند صورت گرفت. يافته ها: بر اساس نتايج يوجينول در غلظت هاي 40 تا 100 ميلي گرم/ ليتر قادر به بيهوشي ماهيان مولد در كمتر از 3 دقيقه مي باشد، در حالي كه ماهيان انگشت قد در رنج 10 تا 100 ميلي گرم/ ليتر يوجينول در كمتر از 3 دقيقه بيهوش مي شوند. در تمامي غلظت هاي مورد مطالعه زمان بازگشت از بيهوشي در ماهيان انگشت قد و مولد كمتر از 5 دقيقه ثبت گرديد. در بافت شناسي آبشش ماهيان انگشت قدي كه با 100 ميلي گرم در ليتر يوجينول بيهوش شدند جداشدگي اپي تليوم لاملاهاي ثانويه تنها عارضه يافت شده بوده است، هم چنين هيچ عارضه بافتي نيز در كليه ماهيان مورد بررسي مشاهده نگرديد. نتيجه گيري: بر اساس بررسي حاضر يوجينول مي تواند به عنوان يك داروي بيهوشي ايمن در غلظت هاي 40 تا 100 ppm در ماهي كلمه خزري به كار گرفته شود.