اثر آزادسازي قيمت گازطبيعي بر تاب‌آوري سيستم توزيع گاز طبيعي ايران

توسعه گازرساني در راستاي سياست جايگزيني گازطبيعي با ساير سوخت‌هاي فسيلي و آزادسازي قيمت گازطبيعي به عنوان يك سياست قيمتي در جهت بهينه‌سازي مصرف ضرورت مطالعه تاب‌آوري سيستم توزيع گازطبيعي را بيش از پيش محسوس مي‌نمايد. هدف از اين پژوهش، بررسي اثر آزادسازي قيمت گازطبيعي بر سيستم گازرساني در ايران است. ابتدا نماي لياپانوف بر اساس مصارف گازطبيعي در بخش خانگي در طي دوره 1384 تا 1396 بصورت فصلي محاسبه مي‌گردد. سپس با استفاده از رويكرد خودرگرسيون برداري((VAR و با به‌كارگيري روش هم انباشتگي جوهانسن يوسليوس و الگوي تصحيح خطاي برداري (VECM) به بررسي روابط بين قيمت گازطبيعي با تاب‌آوري سيستم توزيع گاز ايران پرداخته مي‌شود. بر اساس تابع عكس‌العمل آني(IRFs) تكانه ناشي از قيمت واقعي گازطبيعي به متغير نماي لياپانوف بعنوان شاخص تاب‌آوري سيستم توزيع گازطبيعي، نشان مي‌دهد كه در كوتاه‌مدت نماي لياپانوف كاهش و سپس افزايش و اثر آن در بلندمدت ثابت مي‌ماند. نتايج تجزيه واريانس(VDCs) نشان مي‌دهد قيمت گازطبيعي، در كوتاه‌مدت سهم بيشتري را در توضيح‌دهي خطاي پيش‌بيني نماي لياپانوف دارد، اما در بلندمدت سهم آن كاهش مي‌يابد. براساس نتايج مدل برآوردي(VECM)، هرچند قبل از اجراي قانون هدفمندي يارانه‌ها، قيمت گازطبيعي بر تاب‌آوري سيستم گازرساني اثر مثبت داشته است، ليكن بعد از اجراي قانون هدفمندي يارانه‌ها، منجر به كاهش تاب‌آوري سيستم گازرساني شده است.