جستاري در معنا ي باطل و ساختار آن در قرآن كريم

ويژگي خاص واژه باطل در قرآن، مقابله آن با واژه حق است. يافته هاي حاصل از پژوهش اين است كه باطل در قرآن به لحاظ وجودشناختي و معرفت شناختي به معناي عدم ثبات است كه اين معنا نه تنها در واژه باطل بلكه در كلمات و جملات ديگر قرآني هم قابل پي جويي است. ساختار باطل در قرآن در گونه هاي باطل وجودي، باطل قولي، باطل فعلي و باطل اعتقادي قابل استنباط است. باطل وجودي به معناي وجودغيردايم و وجود متعارض با هدايت هاي الهي استعمال شده است. باطل قولي يعني هر قولي كه با واقع مطابقت و سنخينت نداشته باشد. تفاوتي نمي كند خبري باشد يا انشايي؛ چون در انشايي هم اگر قول آثاري دارد كه با مصلحت واقعي انسانها سنخيت نداشته باشد باطل است. باطل فعلي: هر فعل اگر با غايت و نتيجه اي كه براي انسان مقرر شده است هماهنگ نباشد آن فعل از نگاه قرآن باطل است. چنانكه تعبير (بغيرالحق) در توصيف برخي افعال چون غلو غيرحق در دين و ستم ناحق گوياي اين معناست. در نهايت باطل اعتقادي يعني آنچه كه به آن معتقد هستي از نظر دين و قرآن قابل دفاع نيست؛ به عبارت ديگر اعتقادي كه راست نباشد و با واقع مطابقت نداشته باشد اعتقادي باطل است.