ارزيابي صفات مورفولوژي و عملكرد گياه دارويي مرزه بختياري تحت تاثير تراكم و كودهاي آلي در شرايط ديم

به‌منظور بررسي صفات مورفولوژيك و عملكرد گياه دارويي مرزه بختياري (Satureja bachtiarica) تحت تاثير كودهاي آلي و تراكم‌هاي مختلف در شرايط ديم، آزمايشي به‌صورت كرت‌هاي خرد شده در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار در ايستگاه تحقيقات مرتع همند دماوند در سال‌هاي زراعي 1397-1396 انجام شد. كود آلي شامل سه سطح كود دامي پوسيده 30 تن در هكتار، كاه گندم فرآوري شده با سولفات آمونيوم10 تن در هكتار و شاهد (بدون كود) به‌عنوان عامل اصلي و تراكم بوته شامل سه سطح تراكم 26666 و 40000 و 80000 بوته در هكتار به‌عنوان عامل فرعي محسوب گرديد. صفات اندازه‌گيري شده شامل ارتفاع بوته، سطح تاج پوشش، تعداد شاخه اصلي، عملكرد ماده خشك اندام‌هاي هوايي، درصد وزن خشك نسبت به وزن تر گياه و درصد رطوبت نسبت به خاك خشك در عمق‌هاي 0-20 و 20-40 سانتي‌متر بود. نتايج بيانگر تفاوت معني‌دار تيمارها در صفات اندازه‌گيري شده بود. در ميان صفات اندازه‌گيري شده اثر كود آلي و تراكم بر ارتفاع بوته،سطح تاج پوشش، تعداد شاخه‌هاي اصلي، عملكرد ماده خشك در سطح 1% معني‌دار شد. بررسي اثر متقابل سال، كود آلي و تراكم نشان داد، بيشترين عملكرد ماده خشك اندام‌هاي هوايي (426 كيلوگرم در هكتار) مربوط به مصرف كود دامي و تراكم زياد در سال دوم و بيشترين مقدار ارتفاع بوته و تعداد شاخه اصلي به‌ترتيب 34 سانتي‌متر و 29 عدد در تيمار كود دامي و سال دوم مشاهده گرديد. نتايج اين پژوهش نشان داد درك موفقيت در استقرار و تحمل كامل گياه در شرايط ديم به‌واسطه صفات اندازه‌گيري شده و نيز رطوبت بسيار كم خاك در برداشت محصول سرشاخه گلدار، با متوسط بارندگي حدود 340 ميلي‌متر در سال و استفاده از كود دامي و تراكم زياد مي‌تواند به افزايش عملكرد اقتصادي گياه مرزه بختياري در سال دوم كشت، منجرگردد.