نشانه‌شناسي اجتماعي مدرنيزاسيون ايراني در رمان مدير مدرسه

جلال آل ‌احمد به عنوان يك رمان نويس واقع‌گرا در آثار خود، به دنبال انعكاس وقايع و مسائل اجتماعي و فرهنگي در جامعه ايراني بوده‌است. رمان مدير مدرسه نيز مانند ساير آثار وي، بازتابي از ناكامي تجربه مدرنيت در ايران است. به تعبيري داستان روايت شده از مدرسه توسط جلال، نمايي از جامعه ايراني است، كه حضور هم زمان ارزش‌ها و باور‌هاي سنتي و رهاوردهاي مدرن را در تقابل با يكديگر تجربه كرده‌است. مطالعه حاضر در صدد بررسي و كشف نمود‌هاي مدرنيزاسيون در رمان مدير مدرسه اثر جلال آل‌احمد با رويكرد نشانه‌شناسي اجتماعي برآمده‌است. نتايج تحقيق كه بر اساس گام‌هاي دوازده گانه رويكرد نشانه‌شناختي اجتماعي تئو‌ون ليوون انجام شده‌است، نشان داد كه جامعه ايراني دوران نويسنده بي‌توجه به باور‌ها و ارزش‌هاي سنتي، به نوسازي و ورود عناصر مدرن در عرصه آموزش و ساير عرصه‌هاي زندگي اجتماعي اقدام كرده و علي‌رغم هزينه‌هاي مادي و انساني قابل توجه، در عمل فرايند مدرنيزاسيون ايراني ابتر مانده‌است. هر چند نويسنده براي اين وضعيت جايگزين خاصي عرضه نمي‌دارد، اما تحول در اين ارتباط را ناشدني نيز نمي‌پندارد.