رهيافتي منطقي بر آموزۀ «عدل الهي» در نهج‌البلاغه

رويكرد حضرت علي (ع) در نهج البلاغه به آموزۀ عدل الهي و تفهيم آن بر اساس اسلوب منطقي و التفات به مواد و قالب‌ استدلال هاي ايشان در تبيين اين موضوع، مورد عنايت عدل‌پژوهان واقع نشده است. در كلام حضرت (ع) عدل تكويني، بر محور توازن در عالم هستي استوار است كه به اعتقاد ايشان علاوه بر غناي از تشريح، مي تواند به‌عنوان مقدمه اي بارز در براهين وجودي استفاده شود. التفات حضرت به مسئلۀ عدل تشريعي نيز با تلويحي بر بعثت انبياء و عدالت در تكاليف الهي قابل توضيح است. تناسب جزا و پاداش الهي با اعمال بشري و عدم تبعيض در اين امر، در صورت تساوي استحقاقات نيز دو امري است كه در پرتو آن، تبيين منطقي عدل جزايي ميسر مي‌شود. نوشتار حاضر با شيوۀ توصيفي ـ تحليلي علاوه بر ترسيم نمايي از رويكرد حضرت به مقولۀ عدل الهي در سه ساحت تكوين، تشريع و جزا، به عرضۀ صور و مواد استدلا هاي ايشان نيز پرداخته است. نتايج اين جستار حاكي از آن است كه بيانات حضرت در اين باب، مستدل، مبرهن و واجد ساختار و قالب متعارف منطقي بوده و به اعتقاد نگارنده در گشايش ابواب نوين در حيطۀ نهج‌الباغه‌پژوهي كارآمد است.