سياست گذاري براي توسعه علوم و فناوري هاي بنيادين: مروري بر برخي تجارب برتر جهاني

يكي از حوزه‌هاي بسيار مهم در زمينه سياست‌گذاري علم، فناوري و نوآوري، سياست‌گذاري در رابطه با رشد و توسعه علوم و فناوري‌هاي بنيادين است. بنابراين، نقش علوم و فناوري‌هاي بنيادين در فرايند توسعه جوامع به حد كافي مورد توجه و مطالعه قرار نگرفته است و توافق فراگيري در خصوص اهميت اين علوم براي توسعه و حمايت از آنها وجود ندارد. هدف از اين مقاله شناسايي حوزه‌هاي علمي تحت پوشش، ابعاد كليدي كاركردي، طرح‌ها و برنامه‌هاي سياستي نهادهاي حامي علوم و فناوري‌هاي بنيادين در كشورهاي پيشرو و استخراج توصيه‌هاي سياستي براي سازمان‌هاي مشابه در ايران است. اين مقاله با بهره‌گيري از روش تحليل اسناد و رويكرد محك‌زني (ترازيابي) با بهترين تجارب، به مطالعه و بررسي تجارب برتر جهاني در زمينه سياست‌گذاري براي توسعه علوم و فناوري‌هاي بنيادين در كشورهاي پيشرو در عرصه علم و فناوري پرداخته است. از يافته‌هاي كليدي اين پژوهش مي‌توان به كاركردهاي اصلي نهادهاي حامي توسعه علوم و فناوري‌هاي بنيادين اشاره كرد كه عبارت‌اند از: حمايت از استعدادها و پيشگامان علمي و فناورانه؛ حمايت از آموزش و پژوهش مسئله‌محور به منظور حل چالش‌هاي ملي و بين‌المللي؛ توسعه تعامل‌ها و همكار‌ي‌هاي علمي و فناورانه بين‌المللي؛ حمايت از پژوهش‌هاي نوآورانه و تجاري‌سازي دستاوردهاي پژوهشي؛ حمايت از پژوهش‌هاي بنيادين در زمينه كلان روندهاي علمي و فناورانه و عمومي‌سازي، مردمي‌سازي و ترويج گفتمان علم و فناوري در جامعه.