شايستگيِ فرانياز و توسعۀ معناداري در كاركنان زن شاغل در سازمان‏ هاي دولتي ايران

شايستگيِ فرانياز نيروي كار پس از بحران اقتصادي در سال 2008 به‌عنوان دغدغه‏اي مهم در پژوهش‌هاي اجتماعي، اقتصادي و مديريتي مطرح شد، زيرا پيامدهايي جدي در سطوح كلان، سازماني و فردي به دنبال داشت. با توجه به تفاوت در ميزان فراگيري شايستگيِ فرانياز، ابعاد و پيامدهاي آن در زنان و همچنين تفاوت در جوامع و فرهنگ‌هاي مختلف در اين زمينه، شايستگيِ فرانياز زنان، به‌خصوص در جوامع شرقي، به‌عنوان يكي از خلأهاي پژوهشي در اين زمينه مطرح شده است. لذا پژوهش حاضر با انتخاب زنان داراي شايستگيِ فرانياز، كه در سازمان‌هاي دولتي ايران شاغل‌اند، به بررسي عوامل سازماني كه از ديدگاه آنان در كاهش ادراك شايستگيِ فرانياز و پيامدهاي منفي آن مؤثر است، با استفاده از روش داده‌بنياد گليزر مي‏پردازد. نتايج به‌دست‌آمده حكايت از محوريت مقوله معناداري شغل در كاهش ادراك شايستگيِ فرانياز و پيامدهاي منفي نگرشي آن دارد. در الگوي استخراح‌شده معناداري در دو سطح معناداري شغل و معناداري محيط كار در قالب پنج متغير معرفي مي‏شود كه عبارت‌اند: از تقدير شغل، آزادي عمل، هدف‌گذاري و چالش مداوم (عوامل معناداري شغل)، روابط توسعه‌يافته و تماميت فردي (عوامل معناداري محيط كار). در پايان، با استفاده از نتايج اين پژوهش با محوريت معناداري متغيرهاي ادبيات پژوهشي در مورد شايستگيِ فرانياز تبيين شده است. نتايج حاصل علاوه بر توجه به خلأ پژوهشي درباره شايستگيِ فرانياز زنان و استفاده از رويكرد كيفي كه تا كنون كمتر در اين حوزه استفاده شده، سازمان‌ها را قادر مي‏سازد به‌رغم همه محدوديت‌ها، در بهبود شرايط كاركنان زن داراي شايستگيِ فرانياز خود و استفاده از توانمندي‌هاي آنان قدم بردارند.