مطالعه كالبدشناسي و پرتوشناسي جيب بين انگشتي در بزهاي بومي استان چهارمحال و بختياري

زمينۀ مطالعه:جيب بين انگشتي، فرورفتگي پوست به داخل فضاي بين انگشتي است كه در گونه‌هاي متعددي از حيوانات زوج‌سم وجود داشته و با ترشح فرمون‌ها نقش زيستي مهمي در ايجاد ارتباط شيميايي در حيوانات هم‌نوع دارد. هدف:اين مطالعه به منظور تعيين ساختار كالبدشناسي و پرتوشناسي جيب بين انگشتي در بزهاي بومي انجام گرفت. روش‌كار: 80 جيب بين انگشتي (40 جيب از اندام‌هاي حركتي قدامي و 40 جيب از اندام‌هاي حركتي خلفي) از 10 بز نر و 10 بز ماده سالم يك تا سه ساله از كشتارگاه‎هاي چهارمحال و بختياري انتخاب شد. پس از تشريح، موقعيت توپوگرافي هر جيب در اندام‌هاي حركتي تعيين گرديد. جهت مطالعات پرتوشناسي، ماده حاجب يورگرافين به‌داخل جيب تزريق سپس راديوگراف‌ها و عكس‌هاي لازم گرفته شد. قسمت‌هاي مختلف هر جيب بين اندام‌هاي حركتي در هر دو جنس مشخص و اندازه‌گيري شد. داده‌ها با استفاده از آزمون تي مورد مقايسه قرار گرفتند. نتايج: در بزهاي بومي جيب بين انگشتي در تمام پاها به‌شكل ابتدايي مشاهده شد كه در فضاي بين دو سم، مجاور مفصل بوخولوق قرار گرفته بود. جيب بصورت يك مثلث متساوي‌الساقين بود كه راس آن مجاور بند اول و قاعده آن كنار بند دوم انگشتان قرار داشت. بهترين حالت گماري براي مشاهده جيب در بزهاي بومي، پشتيكف دستي (يا كف پايي) بود. تشخيص جيب در پاهاي قدامي بيشتر از خلفي مي‌باشد. بجز قاعده، ميانگين ساير قسمت‌هاي جيب در نرها بطور معني‌دار بيشتر از ماده‌ها بود. تعيين دقيق محدوده توپوگرافي و راديولوژيك جيب در بز به‌علت عدم حضور ترشحات كافي، مجرا و سوراخ خروجي و نيز پراكندگي ساختار آن، مشكل و يا غيرممكن مي‌باشد. نتيجه‌گيري نهايي: براساس اين مطالعه مي‌توان بيان كرد كه گرچه جيب بين انگشتي صرفاً در گوسفند، گوزن، قوچ كوهي و آنتلوپ گزارش شده، اين ساختار در بزهاي بومي نيز وجود داشت ولي مانند اين گونه‌ها، تيپيك و مشخص نمي‌باشد.