تحليل كارائي مصرف آب سيب‌زميني مزارع شمال استان خوزستان

ارزيابي سالانه شاخص كارايي مصرف آب، امكان استخراج راهبردهاي ارتقاي بهره‌وري آب مزارع را فراهم مي‌كند. هدف اصلي اين مقاله تحليل مديريت‌هاي كشاورزان و تعيين عوامل مؤثر در بهبود كارايي مصرف آب سيب‌زميني مزارع شمال استان خوزستان است. در استان خوزستان كشت سيب‌زميني از دهه اول مهرماه به‌عنوان كشت زمستانه يا طرح استمرار باهدف تأمين سيب‌زميني موردنياز بازار شروع‌شده و تا دهه اول بهمن‌ماه خاتمه مي‌يابد. مقاله حاضر نتيجه مطالعه مراحل رشد، مديريت آبياري سطحي – جويچه‌اي و عملكرد سيب‌زميني در 33 مزرعه انتخابي با مديريت كشاورزان در منابع تأمين آب مختلف شامل شبكه‌هاي آبياري و زهكشي دز و گتوند، چاه و پمپاژ در فصل زراعي 98-1397 است. نتايج اين بررسي نشان داد كه به‌طور متوسط با بارش مؤثر 201 ميلي‌متر در فصل رشد گياه و با حجم آب مصرفي 2135 مترمكعب، 21100 كيلوگرم در هكتار غده سيب‌زميني با كارايي مصرف آب (بارش مؤثر+ آبياري) 5.41 كيلوگرم در مترمكعب توليد شد. متوسط بازده كاربرد آب اين مزارع 39.3 درصد بود. تأمين آب از منابع قابل‌اطمينان در مديريت آبياري مناسب و بهبود كارايي مصرف آب مزارع مؤثر بود. عدم توجه به دور آبياري مناسب و رطوبت خاك موجب شد تا عمده مزارع با تاريخ كشت‌هاي تأخيري، به‌ويژه در مرحله رشد مياني با تنش خشكي مواجه شدند. بر اساس تحليل مديريت‌هاي كشاورزان، توصيه‌هاي كاربردي افزايش كارايي مصرف آب سيب‌زميني با انتخاب تاريخ كاشت مناسب، مديريت بهنگام آبياري، رعايت زمان برداشت متناسب با رسيدگي غده‌هاي سيب‌زميني و در صورت امكان تغيير درروش آبياري ارائه شد.