كيفيت ادراك ذهني گردشگران از عناصر هنري سازنده بناهاي تاريخي (مطالعه موردي شهر همدان)

از جمله عوامل مهم در شكل گيري كيفيت ادراك ذهني گردشگران از بناي تاريخي، كميت و كيفيت عناصر معماري اعم از عناصر ملموس و غيرملموس است كه گردشگر بعد از بازديد در ذهن خود نسبت به آن اثر قضاوت مي كند. پژوهش حاضر با هدف بررسي نقش عناصر معماري آثار تاريخي شهر همدان در شكل گيري كيفيت ادراك ذهني گردشگران صورت گرفته است. روش تحقيق به صورت آميخته (كيفي سپس كمي) است. نتايج يافته هاي كيفي تحقيق نشان داد كه گردشگران با توجه به ويژگي هاي فردي خود، معاني مختلفي را از ديدن يك اثر تاريخي دريافت مي كند. هم‌چنين، نتايج نشان داد كه متغيرهاي نقوش، كتيبه ها، گچ‌بري و كاشي كاري بيشترين ميزان تكرار در بين مصاحبه گردشگران داشته و از اثرگذاري زيادي در ايجاد كيفيت ذهني برخوردار هستند. در بخش يافته هاي كمي، نتايج آزمون رگرسيون نشان داد به ترتيب متغيرهاي نقوش و كتيبه ها 0.841R2=، سرگذشت تاريخي بنا 0.542=R2، گچ‌بري‌ها و كاشي‌كاري‌ها 0.509=R2، قدمت ساخت 0.489=R2، ورودي و پنجره ها 0.403=R2، مصالح، آجرچيني و شكل سازه 0.388=R2، چشم‌انداز 0.369=R2 و تناسبات سازه 0.610=R2 با كيفيت ادراك ذهني ارتباط معناداري دارند. نتايج تحليل واريانس يك طرفه نشان داد كه نقش عناصر معماري در كيفيت ادراك ذهني گردشگران به تفكيك سن، جنسيت، سطح سواد و تجربه قبلي گردشگر در بازديد از اثر تاريخي در تمامي ابعاد هشت-گانه عوامل مؤثر بر كيفيت ادراك ذهني گردشگران در سطح 0.000 معني دار بوده است. در اين ميان متغير سطح سواد با مقدار 12.478=F داراي بيشترين ميزان انتظار از سوي سه گروه بود.