تبيين مشروعيت حكومت علوي در پرتو نهج البلاغه

Explain the legitimacy of Imam Ali government in Nahj al-Balaghah

منشأ مشروعيت حكومت­ ها از اساسي‌ترين مباحث در حوزة مطالعات سياسي است كه به جهت تأثيرگذاري آن در كارآمدي، بقا و تثبيت حكومت­ ها، از مباحث ضروري و مورد اهتمام تلقي مي­ شود. مقاله حاضر با نگاه كلامي و با روش توصيفي – تحليلي مباني مشروعيت حكومت علوي را از ديدگاه ايشان در نهج‌البلاغه مورد بررسي و تحليل قرار داده است. نگارنده در اين پژوهش ابتدا موارد استشهاد حضرت(ع) بر مشروعيت حكومت خود را احصا كرده و سپس به تبيين چگونگي مشروعيت و حقانيت حكومت امام علي(ع) با تأكيد بر سخنان امام (ع) در نهج­ البلاغه پرداخته است. يافته­ هاي پژوهش حاكي از آن است كه امام علي(ع) در موارد فراواني در اين كتاب شريف به بحث پيرامون حقانيت خود به مقام ولايت و خلافت پرداخته و با صراحت تمام الهي بودن حاكميت خويش را به پشتوانة دلايل متعدد به اثبات رسانده است. در ديدگاه حضرت(ع) منصب ولايت و سرپرستي جامعه، مقام و منصبي الهي است و منشأ مشروعيت حكومت مستند به اراده خداوند است. بر اين اساس تحقيق مشروعيت حكومت از ديدگاه ايشان بر پاية ملاك‌هايي نظير نصب از سوي خداوند، نص پيامبر، عصمت و اعلميت استوار است. در كنار اين ملاك­هاي اصلي و بنيادين، حضرت مطابق ملاك‌هايي كه خلفا براساس آن حق حاكميت را براي خود محقق مي‌دانستند نيز به احتجاج برخاسته و در مقام اقناع به مقبولات مخالفين خود استناد كرده و از اين رهگذر نيز حق ولايت و مشروعيت حاكميت خود را به اثبات رسانيده است.

The origin of the legitimacy of governments is one of the most fundamental issues in political philosophy, which is considered binding and influential because of its impact on efficiency and preservation of governments. The present article, with a religious point of view, descriptive and analytical view, explains the foundations of the legitimacy of the Imam Ali's government from his perspective in Nahj al-Balagha. In this research, the author first obtained the cases of Imam's evidence on the legitimacy of his government and then explains how the legitimacy of Imam Ali's government was emphasized by the Imam's words in Nahj al-Balagha. The findings of the research indicate that Imam Ali in many cases in this noble book discusses his legitimacy to the position of guardian and caliphate and he has clearly demonstrated his sovereignty for divine reasons. In his view, the position of community Sovereignty is a divine authority and the source of the legitimacy of government is based on the will of God. Accordingly, the investigation of the legitimacy of the government is based on criteria such as the installation of God, the Prophet's command, infallibility and the supremacy of knowledge. In addition to these basic criteria, according to the criteria that the caliphs believed in their sovereignty, the imam also argued against them According to the same criteria of caliphs and thus proved his sovereignty.