تحليل نقش و الگوي مخاطب‌شناسي در اتخاذ شيوه هاي تربيتي بر مبناي آموزه هاي نهج‌البلاغه

The Role Of Audience Recognition In the Adoptional Method from the Perspective Of Nahj al-Balagha

درك صحيح شخصيت، خلق­ و خوي و استعدادهاي مخاطبان يكي از مهم­ترين عوامل دخيل در انتخاب شيوه­هاي كارآمد و اثر‌گذار تربيتي است؛ لذا شناخت مخاطب يكي از اركان اساسي در تأثيرگذاري شيوه­ هاي آموزشي­ـ­تربيتي به‌شمار مي­رود. ‌نهج‌البلاغه به‌عنوان مجموعه­اي از سخنان بليغ اميرمؤمنان(ع)، با تكيه بر اين نگاه كه رسالت امام در سمت‌وسوي تربيت صحيح جامعه، رشد و تعالي انسان است، بهترين راهنما در جهت شناسايي شيوه­ هاي تربيتي مناسب با ويژگي­ هاي مخاطبان است. روش اين پژوهش، به لحاظ هدف، كاربردي و با روش توصيفي ـ تحليلي است كه تلاش كرده ارتباط ويژگي­ هاي گوناگون مخاطبان همچون سنّ، ميزان پذيرش، ويژگي­ هاي اخلاقي و رفتاري، خصوصيات روحي، ميزان عقلانيت، آگاهي­ ها و باورهاي مخاطبان در اتخاذ شيوه‌هايي تربيتي مانند همراهي گام‌به‌گام، ارائه معيار و الگو، موعظه، تنبيه و تشويق و ... موردبررسي و تحليل قرار دهد. مربي‌ با اصلاح جايگاه آموزش و با كنار نهادن رفتار آمرانه كه در پرتو شناختي صحيح از مخاطب صورت مي­گيرد، راه رسيدن به تربيت شايسته را به‌صورت هموار طي نمايد. يافته‌هاي اين مقاله مي‌تواند در مطالعات تربيت ديني مورد بهره‌برداري قرار گيرد.

Accurate understanding of personality, ethics and talents of the audiences are the most important factors to choose an efficient and effective educational method. So, recognition of audience is one of the basics of effectiveness of educational methods. Nahj al-Balagha emphasizing that the Imam is responsible for the proper education of society, says that he is the best guide for identifying educational methods. The method of this research is analytical-descriptive. This study tries to analyze the relationship between different properties of audiences such as age, level of acceptance, ethics and behavior properties, psychological properties, level of rationality and their beliefs, and adoption of educational methods such as Step by step companion, providing criterion and pattern, preaching, punishment and encouragement and etc. The mentor will easily achieve the proper educational method by putting aside the implicit behavior and by having complete recognition of the audience. The findings of this article can be used in studies of religious education.